عرضه نسخه صوتی «اتاق مرموز» در بازار نشر


به گزارش خبرنگار مهر، کتاب صوتی «اتاق مرموز» نوشته هنری اسلزار با ترجمه ماندانا گرشاسبی به‌تازگی با گویندگی بهمن وخشور توسط مؤسسه آوای چیروک منتشر و روانه بازار نشر شده است.

کتاب «اتاق مرموز» که نسخه مکتوب آن توسط انتشارات قصه باران منتشر شده، حاوی یک مجموعه داستان کوتاه آمریکایی است که از منابع مختلف گردآوری و ترجمه شده است. عنوان برخی از این داستان‌ها عبارت است از «پلیس یک روزه»، «شب اعدام»، «خط مشترک»، «گردنبند مروارید» و «جنایت مادرانه».

هنری اسلزار، نویسنده بسیار متبحر ژانرهای معمایی سیاه، جنایی، کاراگاهی و پلیسی است که به او آگاتا کریستیِ دوم جهان نیز گفته‌اند و برخی او را اعجوبه ادبیات معاصر آمریکا می‌دانند؛ ازهمین‌رو به او ملکه جنایت دوم نیز لقب داده‌اند. داستان‌ها و رمان‌های این نویسنده، به پایان‌های مبهوت‌کننده مشهور است. ویژگی هنری اسلزار این است که موقعیت‌های به‌ظاهر ساده را به موقعیتی ترسناک و طنز و یا عجیب تبدیل می‌کند و در آخر ماجرا ضربه‌ای غافلگیرکننده انتظار مخاطب را می‌کشد. محبوبیت و شهرت اسلزار به‌قدری نزد مردم آمریکا زیاد شد که حتی آلفرد هیچکاک فیلم‌ساز مشهور جهان، جذب داستان‌های او شد و برنامه‌ای تلویزیونی به نام «آلفرد هیچکاک تقدیم می‌کند» را بر پایه داستان‌های هنری اسلزار ترتیب داد. شب‌های معین، میلیون‌ها آمریکایی پای تلویزیون و برنامه او می‌نشستند و یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌ها را تماشا می‌کردند. این نویسنده برنده جوایز گوناگون، معتبر و تحسین‌شده از طرف انجمن‌ها و افراد صاحب‌نام، جایزه «امی» را نیز در کارنامه خود دارد. این مجموعه شامل ۱۶ داستان مجزا است که توسط ماندانا گرشاسبی گردآوری و ترجمه شده است.

در بخشی از این کتاب می‌شنویم:

بلندگو اسمی را صدا زد. دیکی دید پسری با اکراه از کنار پدرش بلند شد و آرام به سمت در رفت.

پنج دقیقه به یازده، نام جوردن را صدا زدند. پدرش بدون این‌که به او نگاه کند گفت: «موفق باشی پسرم. وقتی تموم شد می‌بینمت.»

دیکی به سمت در رفت و دستگیره را چرخاند. اتاق تاریک بود و به زور صورت کسی که به او خوشامد گفت را دید. مرد به چهارپایهٔ بلند کنار میزش اشاره کرد و گفت: «بشین. اسم تو ریچارد جوردنه؟»

– بله آقا.
– به شماره شناسایی ۱۱۵-۶۰۰. اینو بخور ریچارد.

یک لیوان پلاستیکی از روی میزش برداشت و به دیکی داد. مایع داخلش مثل شیر بود. فقط مزهٔ نعنا می‌داد. دیکی آن را خورد و لیوان خالی را به مرد پس داد. ساکت نشست. در حالی‌که مرد با سرعت در حال نوشتن بود او داشت خوابش می‌گرفت. اندکی بعد مرد به ساعتش نگاه کرد. بعد ایستاد و نزدیک دیکی رفت. یک شئی مداد مانند از جیبش بیرون آورد و به چشم پسرک نور انداخت.

گفت: «خوبه، بیا بریم ریچارد.»

مرد دیکی را به انتهای اتاق برد که یک صندلی چوبی روبروی یک ماشین کامپیوتری بزرگ بود. دست چپ صندلی یک میکروفون داشت و وقتی دیکی نشست، دید سر آن جلوی دهانش قرار می‌گیرد.

– حالا راحت باش ریچارد. ازت چند تا سوال می‌کنم و می‌خوام با دقت فکر کنی. بعد تو میکروفون جواب بده. بقیه‌شو دستگاه انجام می‌ده.
– بله آقا.

مدیریت تولید کتاب صوتی «اتاق مرموز» به عهده بهمن وخشور بوده و با مدت ۵ ساعت و ۵۵ دقیقه و قیمت ۱۱۰ هزار تومان عرضه شده است.



منیع: خبرگزاری مهر

کتاب‌شناسی که نام کوچکش هم‌خانواده ایران بود


خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ طاهره طهرانی: هرکس از فرزند او می‌پرسید «پدرت چکاره است، می‌گفت کتاب می‌خواند!

_: یعنی چکار می‌کند؟

_: همین دیگر، کتاب می‌خواند!»

شاید این بهترین توصیف از ایرج افشار باشد، مردی که بسیار کتاب می‌خواند، و بسیار کتاب جمع می‌کرد.

ایرج افشار (زاده ۱۶ مهر ۱۳۰۴ تهران – درگذشته ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ تهران) یکی از برجسته‌ترین پژوهشگران فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی بود. می‌توان گفت او به عنوان پدر کتاب‌شناسی ایران شناخته می‌شود و در زمینه‌های مختلفی از جمله ایران‌شناسی، کتاب‌شناسی، نسخه‌پژوهی، و روزنامه‌نگاری فعالیت داشت.

ایرج افشار در تهران به دنیا آمد و فرزند دکتر محمود افشار یزدی بود. او تحصیلات خود را در دانشکده حقوق دانشگاه تهران به پایان رساند و بعدها به عنوان استاد در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران مشغول به کار شد.

افشار سابقه تدریس در دانشگاه‌های داخل و خارج از ایران را داشت و در دانشگاه‌های برن و ساپورو تدریس کرده است. او همچنین اولین رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران بود و در چندین مجله فرهنگی به عنوان سردبیر یا مدیر فعالیت داشت. ایرج افشار در طول عمر فرهنگی خود با مجله و نشریات معتبری همکاری کرد و نوشته‌هایش در آن‌ها چاپ شد، همچنین وی سردبیر و صاحب امتیاز چند مجله در دوره‌های مختلف بود. افشار در برخی از نوشته‌هایش از نام (الف. الف) و (الف. افشار) در دهه ۱۳۲۰، پناه (در مجله ایران ما )۱۳۳۰ و ساسان (در مجله ستاره) ۱۳۳۱ برای خود استفاده کرده است.

کتاب‌شناسی که نام کوچکش هم‌خانواده ایران بود
محمدرضا شفیعی کدکنی و ایرج افشار

افشار از دهه ۲۰ شمسی به بعد با مجله و نشریه‌های، آینده، آئین، خاورزمین، یادگار، پیام نو، مردم، جهان نو، خواندنی‌ها، قیام ایران (به‌جای) جبهه، داریا، یغما، شرق‌میانه، دانش، سالنامه کشور ایران، اطلاعات ماهانه، شهرری، مهر ایران، نمایشگاه، اطلاعات ماهانه، ایران ما، سپیده‌دم، نورجهان، عالم هنر، سخن، مهر، آموزش و پرورش، آسیا، کبوتر صلح، گل‌های رنگارنگ، عالم هنر، ستاره، هوخت، تئاتر، تربیت، مجموعه فرهنگ ایران‌زمین، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، کیهان فرهنگی، بامشاد، کتاب‌های ماه، راهنمای کتاب، اطلاعات، نشریه نسخه‌های خطی، نشریه ایران‌شناسی، کاوه، سالنامه ایساتیس، نشریه سازمان دانشجویان ایرانی در آمریکا، ارمغان، نشریه اخبار دانشگاه تهران، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز، فردوسی، وحید، نشریه وزارت امور خارجه، هنر و مردم، نشریه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه مشهد، یادنامه ایرانی مینورسکی، بررسی‌های تاریخی، کتابداری، ایرانشناسی، نشریه انجمن فرهنگ ایران باستان، مجموعه‌های فرهنگ ایران زمین، خرد و کوشش، گوهر، بررسی‌های تاریخی، کتاب امروز، روابط بین‌المللی، تاریخ، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تربیت معلم، نگین، محیط ادب، فردای ایران، اثر، مجموعه فرخنده پیام، بیاض، حافظ‌شناسی، زبان فارسی در آذربایجان، عابدی نامه، مجموعه هفتاد مقاله، آدینه، فصل‌نامه تئاتر، دنیای سخن، صوفی، کهکشان، کلک، آرمان، جُنگ، دانش و فن، فصل کتاب، نشر دانش، ایندوایرانیکا، گلچرخ، مجموعه‌های یزدنامه، گیلان‌نامه، گیله‌وا، ره‌آورد، تصویر، مجموعه نامواره دکتر محمود افشار، آینه پژوهش، کرانه، ایران‌نامه، سال‌نامه گل‌آقا، گردون، مجموعه‌های نامگانی علی سامی، یکی قطره باران، کتاب پاژ، قافله‌سالار سخن، معارف، تحقیقات اسلامی، نامه فرهنگستان، جهان کتاب، نگاه نو، گلستان، ایرانشناسی، ره‌آورد، معارف، آینه میراث، جهان کتاب، فرهنگ، نگاه نو، فصلنامه شقایق و بخارا هم‌کاری کرد.

ایرج افشار نزدیک به ۳۰۰ کتاب و بیش از ۳۰۰۰ مقاله در زمینه‌های مختلف تألیف کرده است. از جمله آثار مهم او می‌توان به فهرست‌نامه کتاب‌شناسی ایران و سواد و بیاض اشاره کرد. او همچنین به عنوان مصحح متون کهن فارسی شناخته شده است. او همچنین عضو شورای عالی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و انجمن ایران‌شناسی بود و در نهادهای مختلف پژوهشی و فرهنگی فعالیت می‌کرد. او به دلیل تلاش‌هایش در زمینه اطلاع رسانی فرهنگی و تدوین منابع اطلاعاتی، از مهم‌ترین چهره‌های فرهنگی ایران به شمار می‌رود.

در آثار برجسته استاد ایرج افشار، از پیشکسوتان و نوآوران برجسته حوزه ایران‌شناسی، می‌توان به مواردی بی نظیر اشاره کرد که سهم بسزایی در اعتلای این رشته داشته‌اند. دفتر کتاب‌های ایران، یکی از مهم‌ترین اقدامات او، آغازگر تدوین و انتشار کتاب‌شناسی ملی بود؛ اثری بنیادین که تا پیش از آن هیچ نهادی برای نشر آن پیش‌قدم ن شده بود. این دفتر نقطه عطفی در ثبت و بازنمایی رسمی کتاب‌های منتشر شده در کشور به شمار می‌رود. از دیگر دستاوردهای ارزشمند او، تصحیح و انتشار متون کهن فار سی است. آثار درخشانی چون «الصیدنه فی‌الطب» (ترجمه فارسی) از ابوریحان بیرونی در زمینه داروشناسی باستان و «مجمل‌الحکمه»، ترجمه‌ای حکیمانه از رسائل اخوان‌الصفا، شاهدی بر تلاش او برای زنده‌نگه‌داشتن گنجینه‌های علمی گذشته بوده‌اند. یکی دیگر از آثار ماندگار ا ستاد، مجموعه بی‌نظیر «فهرست مقالات فارسی» است؛ اثری که به نوعی شاه‌کلید پژوهش‌های فارسی زبان محسوب می‌شود.

کتاب‌شناسی که نام کوچکش هم‌خانواده ایران بود
ایرج افشار، الله‌یار صالح و عباس زریاب خویی

از دیگر آثار او می‌توان به «فهرست دستنویس‌های فارسی در کتابخانه ملی اتریش و آرشیو دولتی اتریش در وین» اشاره کرد. این فهرست که توسط نشر فهرستگان به چاپ رسید، به درستی به‌عنوان کتاب سال ۱۳۸۲ خورشیدی انتخاب شد.کتاب‌هایی مانند: «حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر»، «سمریه: در مزارات سمرقند»، «جامع مفیدی»، «اسکندرنامه»، «تاریخ مختصر اصفهان»، «دیوان کهنه حافظ»، «تاریخ ایران در دوره قاجار»، «اخبار مغولان در انبانه ملأ قطب»، «الاکیال و الاوزان» و بسیا ری دیگر، تنها بخشی از تلاش‌های بی‌وقفه او برای کشف و انتشار منابع گوناگون ایران شناسی است.

کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و ایرج افشار

کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به عنوان بزرگ‌ترین کتابخانه دانشگاهی ایران، توسط اهدای سید محمد مشکات در سال ۱۳۲۸ بنیان‌گذاری شد. او ۱۳۲۹ نسخه خطی نفیس را به دانشگاه تهران اهدا کرد که هسته اصلی این کتابخانه را تشکیل داد. در سال ۱۳۴۶، مدیریت کتابخانه به صورت مستقل درآمد و ایرج افشار به عنوان رئیس کتابخانه مرکزی منصوب شد. همچنین سید حسین نصر به ریاست شورای کتابخانه مرکزی که شامل ۱۶ عضو بود، انتخاب گردید. به این ترتیب، بهره‌برداری از ساختمان جدید و نیمه‌تمام این کتابخانه در شهریور ۱۳۴۹ آغاز شد و نسخه‌های خطی موجود در دانشکده‌های این دانشگاه به این ساختمان منتقل گردید. برای احداث و تجهیز آن، بیش از بیست میلیون تومان از اعتبارات سازمان برنامه هزینه شد. این بنا در سال ۱۳۵۰ به طور رسمی افتتاح گردید. همچنین در همان سال، ایرج افشار انتشار کتاب‌ها، فهرست‌ها و جزوات مربوط به کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد را پایه‌گذاری کرد. اکنون، این کتابخانه به عنوان بزرگ‌ترین کتابخانه دانشگاهی ایران شناخته می‌شود.

سال ۱۳۲۸: سید محمد مشکات ۱۳۲۹ نسخه خطی را به دانشگاه تهران اهدا کرد.

سال ۱۳۴۶: کتابخانه مستقل شد و ایرج افشار به مدیریت آن منصوب شد.

سال ۱۳۵۰: بنای فعلی کتابخانه گشایش یافت و انتشارات کتابخانه مرکزی توسط ایرج افشار تأسیس شد.

سال ۱۳۵۳: مرکز اسناد به کتابخانه اضافه شد و نام آن به کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد تغییر یافت.

زندگی علمی افشار همواره با عشق و علاقه به کتاب و نسخه‌شناسی پیوند خورده بود. او با نگارش بیش از ۳۰۰ اثر در حوزه ایران‌پژوهی، تصحیح متون و انتشار بیش از ۲۰۰۰ مقاله علمی، خدماتی بی‌بدیل به تاریخ فرهنگ و ادب ایران ارائه کرد. علاوه بر این، تدوین ۷۷ مقاله به زبان‌های غیرفارسی، نگارش ۱۶۲ مقدمه برای آثار دیگران، مشارکت در فهرست نگاری نسخه‌های خطی دانشگاه هاروارد و همکاری با مجموعه وسیعی از ناشران و انجمن‌ها نشان‌دهنده جایگاه ویژه او در عرصه فرهنگی است. از یادگارهای ماندگار او نیز می‌توان به اهدای کتابخانه شخصی‌اش اشاره کرد؛ مجموعه‌ای ارزشمند شامل بیش از ۳۰ هزار نسخه خطی و چاپی، که بستر تحقیقاًتی غنی برای پژوهشگران امروز فراهم آورده است.

می‌گویند: «الاسماء تنزل من السماء» (نام‌ها از آسمان نازل می‌شوند). ایرج در شاهنامه نام سومین پسر فریدون است، نامی که آن‌را کوتاه شده ایران ویج (سرزمین مرکزی ایران) می‌دانند و در ریشه با ایران و آریا هم‌خانواده است. ایرج افشار یزدی، فرزندی شایسته برای ایران بود.



منیع: خبرگزاری مهر

کتاب «چمدان‌های باز» به چاپ پنجم رسید


به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «چمدان‌های باز» نوشته‌ سیدمحسن روحانی شامل روایت‌هایی از مهاجران در کشور آمریکا توسط انتشارات جام جم به چاپ پنجم رسید.

این کتاب شامل ۶۵ روایت داستانی از زندگی مهاجران در کشور آمریکاست که با نثری روان و بن‌مایه‌های طنز به جنبه‌های متفاوت زندگی مهاجران در کشور آمریکا می‌پردازد. فراز و نشیب‌های مهاجرت و زندگی در کنار تفاوت‌های فرهنگی، اقتصادی و مذهبی از جمله مواردی است که در کتاب به آن اشاره شده است.

این کتاب، اولین اثر سید محسن روحانی در حوزه ادبیات بوده و تاکنون آثار زیادی به زبان‌های فارسی و انگلیسی منتشر کرده است.

روحانی دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حقوق دانشگاه امام صادق (ع) است و تا مقطع پسا دکترا رشته حقوق تحریم‌های اقتصادی را در شهر نیویورک گذراند و اکنون مشغول وکالت است.

چاپ پنجم کتاب «چمدان‌های باز» در ۳۳۵ صفحه توسط نشر جام جم روانه بازار نشر شد.



منیع: خبرگزاری مهر

دریا نمی‌شه هرگز با گرد و خاک کِدر که؛ صلی علی سترکه چشما ترامپ بترکه!


به گزارش خبرنگار مهر، احمد رفیعی وردنجانی در واکنش به برگزاری باشکوه راهپیمایی روز جهانی قدس و حضور کم‌نظیر مردم در این راهپیمایی، شعر تازه‌ای سروده است.

رفیعی این شعر را با الهام از شعار «صلی علی سترکه» و با ادبیاتی عامیانه و طنز نوشته است.

در ادامه با هم این شعر را می‌خوانیم؛

*

دوباره روز قدس و حضور خوبِ مردم

نشون دادیم نمی‌ریم به زیر هر تَحَکُّم

یعنی که دشمنا شد دوباره گورشون گُم

باید که رو کول‌شون دوباره بگذارن دُم

گم بشه دشمنی که پلید و زشت و چِرکه

صلی علی سترکه چشما ترامپ بترکه!

*

به کوری دشمنا شدیم بازم یه دریا

یه دریا که خروشید به ظالمایِ دنیا

مونده دهن‌هاشون باز از این حماسه‌مون وا

نقشه بر آب شدن باز، یکی یکی نقشه‌ها

دریا نمی‌شه هرگز با گرد و خاک کِدر که

صلی علی سترکه چشما ترامپ بترکه!

*

خوب اومدیم تو میدون، نه اینکه نصفه‌نیمه

این‌جوری اومدن‌ها حماسه‌ای عظیمه

امت اسلامی رو دوباره کرده بیمه

می‌شکنه دستی رو که به سویِ این حریمه

واسه ما دشمنی نیس بد بدن و چغِر که

صلی علی سترکه چشما ترامپ بترکه!

*

این‌جوری اومدن‌هاس، حمایتِ از وطن

می‌شه برای کشور مثلِ سلاحی خفن

حضور هر یکی‌مون یه موشکِ نقطه‌زن

که می‌خوره اساسی به عمق جونِ دشمن

دلِ ستم می‌جوشه شبیهِ سیر و سرکه

صلی علی سترکه چشما ترامپ بترکه!

*

به دشمنا می‌زنیم همیشه مُشت سنگین

به دشمنی که دستش به جور و ظلمه خونین

با عزم ما می‌اُفته یه اتفاق شیرین

یه روز با یاری حق رها می‌شه فلسطین

شک به کلام خدا یه چیزی مثلِ شِرکه

صلی علی سترکه چشما ترامپ بترکه!

*
از این حضور دشمنا دوباره می‌کنن دِق

ای نم یه چشمه‌ای بود ز وعده‌هایِ صادق

پاکارِ انقلابن مردم خوب و عاشق

کی گفته بود که مردم با صهیونن موافق؟

آدم‌نمی‌زنه هی بیخودی هرجا زر که

صلی علی سترکه چشما ترامپ بترکه!

*

وطن‌فروشا کجان؟ که یاوه می‌سرودن

منتظرِ آخرِ کارِ نظام بودن

یه جوری فکر می‌کردن که تو مسیرِ سودن

نظام ما به حقه، اونان که بی وجودن

آدم به سازِ دشمن نباس بریزه قِر که

صلی علی سترکه چشما ترامپ بترکه!



منیع: خبرگزاری مهر

مروری بر کارنامه جلال متینی؛ از تفسیرهای قرآن تا پند پیران


‌خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: جلال متینی (زاده ۱۳۰۷) مورخ و محقق متخصص در زمینه تاریخ و فرهنگ ایران به‌ویژه شاهنامه‌پژوهی چند روز پیش در ۹۶ سالگی در آمریکا درگذشت.

متینی سال ۱۳۰۷ در تهران و از پدر و مادری کاشانی و اهل فرهنگ به دنیا آمد، دبستان را خواند و دبیرستان را در مدرسه دارالفنون رشته ادبی خواندو سال ۱۳۲۵ وارد دانشگاه تهران شد و لیسانس حقوق گرفت، بعد برای تدریس روانشناسی خواند و سرانجام ادبیات را تا مقطع دکتری در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران گذراند و از محضر اساتیدی مانند بهار و بهمنیار و فروزانفر و پورداود و همایی و قریب و معین و خطیبی و صفا بهره برد.

متینی، استاد تاریخ، پژوهشگر و رئیس پیشین دانشگاه فردوسی مشهد بود که از ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۶ ریاست این دانشگاه را نیز به عهده داشت. او علاوه بر مدیریت دانشگاه، معاونت آموزشی و پژوهشی ۱۳۵۲ و همچنین ریاست دانشکده ادبیات ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۳ در دانشگاه فردوسی مشهد را نیز عهده‌دار بود. متینی پس از انقلاب به آمریکا مهاجرت کرد و سال‌ها پس از مرگ بهار، آنجا با پروانه بهار ازدواج کرد و به تدریس تاریخ و فرهنگ ایران در دانشگاه برکلی کالیفرنیا مشغول شد.

کتاب‌های تصحیح شده

این پژوهشگر در کارنامه خود تصحیح چند متن مهم کهن را دارد: یکی کتاب بزرگ و مفصل هدایة المتعلمین فی الطب است، نوشته ابوبکر ربیع بن احمد اخوینی بخارایی. این کتاب که در سال ۱۳۴۴ برنده جایزه سلطنتی شده بود، بر اساس مکتب طبی محمد بن زکریای رازی در قرن چهارم به زبان فارسی استوار نوشته شده و گنجینه‌ای برای مطالعات تاریخ پزشکی و زبان فارسی و رسم‌الخط و تلفظ قدیم است.

دومین کتاب تفسیر قرآن مجید معروف به تفسیر کمبریج است، نویسنده آن ناشناخته بوده و به تاکید متینی و تأیید علی اشرف صادقی در نیمه اول قرن پنجم در خراسان نوشته شده است. (بنیاد فرهنگ، ۱۳۴۹). این تفسیر کهن که از ذخایر زبان فارسی است را بنیاد فرهنگ در سال ۱۳۴۹ منتشر کرده است. اصل کتاب چهار جلد بوده که جلدهای سوم و چهارم آن باقی مانده است؛ از سورۀ مریم تا پایان مصحف شریف. متینی مقدمه‌ای ۱۲۰ صفحه‌ای بر این تفسیر نوشته حاوی ویژگی‌های سبکی و دستوری و لغوی و رسم‌الخطی کتاب، با ۸۰ صفحه فهرست دقیق و مفید از لغات و ترکیبات.

مروری بر کارنامه جلال متینی؛ از تفسیرهای قرآن تا پند پیران

کتاب بعدی تفسیر بر عشری از قرآن مجید است؛ این تفسیر که شروع و پایانش افتاده و موجود نیست، توسط او در انگلستان پیدا شد و تصحیحش در ۱۳۵۲ با مقدمه‌ای مفصل و فهرست‌های دقیق چاپ شد. متینی که در تحقیقات علمی به ویژه در متون کهن بسیار سختگیر و دقیق بود، زمان تألیف تفسیر عشری را بر مبنای قرائن سبک‌شناسی، در فاصلۀ نیمۀ قرن چهارم تا پایان نیمۀ قرن پنجم حدس زده بود.

پند پیران کتابی است که نامش را متینی گذاشته است، و گمان می‌کند در نیمه قرن پنجم نوشته شده باشد. مولفش نامشخص است ولی نثری زیبا دارد و از منابع قدیم حکایات زهد و تصوف در زبان فارسی است.

او در سفری که سال ۱۳۴۹ به تاشکند داشت با کتابی آشنا شد به نام تحفة الغرائب، که به نوعی عجایب نامه یا دانشنامه است و منسوب به محمد بن ایوب الحاسب الطبری _ از نویسندگان و دانشمندان قرن پنجم _ کهن‌ترین کتاب فارسی در این موضوع هم هست. این کتاب از منابع کهن و غنی برای شناخت فولکلور و فرهنگ عامه و از کتب مرجع برای فهم نکات تاریک و باریک متون ادبی است. متینی این کتاب را در سال ۱۳۵۰ معرفی کرده بود، سرانجام تصحیح تحفة الغرائب سال ۱۳۷۱ توسط انتشارات معین منتشر شد. در سال ۱۳۹۱ در انتشارات کتابخانه مجلس و توسط رسول جعفریان با اصلاح و تکمیل در اختیار علاقمندان قرار گرفت.

مروری بر کارنامه جلال متینی؛ از تفسیرهای قرآن تا پند پیران

کتاب بعدی کوش‌نامه است، کتابی با حدود ۱۰ هزار بیت، از منظومه‌های کهن حماسی که حدود یک سده پس از شاهنامه سروده شده و ناظمش ایران‌شان بن ابی‌الخیر است. این تصحیح قرار بود کار مشترکی بین متینی و یوسفی باشد که بعد از انقلاب و پرداختن یوسفی به سعدی و انصراف دانشگاه فردوسی از نشر آن، سرانجام در سال ۱۳۷۷ توسط انتشارات علمی منتشر شد. متینی مقالاتی هم درباره کوشنامه نوشته، بعدها ساقی گازرانی با دستیابی به اسناد دیگر، پژوهش‌هایی درباره کوش نامه انجام داد که توسط نشر مرکز به چاپ رسید.

فعالیت‌های مطبوعاتی و مقالات

متینی در سال ۱۳۳۵ نشریه فرزندان ایران _ نشریۀ سازمان جوانان شیر و خورشید _ را منتشر کرده بود که مدیرش حسین خطیبی بود. او بعد از مهاجرت و با تعطیلی مجلاتی چون یغما و راهنمای کتاب و سخن، دو مجلۀ ایران‌نامه و ایران‌شناسی (مجلۀ تحقیقات ایرانشناسی) را منتشر کرد. در سرمقالۀ شمارۀ اول ایران‌نامه نوشت که «امروز وظیفۀ هر ایرانی است که مشعل زبان و ادب فارسی و فرهنگ ایران را در خارج از مرزهای ایران فروزان نگاه دارد». در پاییز ۱۳۶۱ شمارۀ اول ایران‌نامه منتشر شد. همراهان او در انتشار این دو مجله بزرگانی چون محمدجعفر محجوب، پیتر چلکوفسکی، راجر سیوری، ذبیح‌الله صفا، احسان یارشاطر، جلال خالقی‌مطلق، حسین نصر، حسن جوادی، محمدعلی جمال‌زاده، حشمت مؤید، محمود امیدسالار و پال اسپراکمن بودند.

مروری بر کارنامه جلال متینی؛ از تفسیرهای قرآن تا پند پیران

از متینی مقالات زیادی نیز در کارنامه علمی اش به یادگار باقی مانده است، پیش از انقلاب مقالاتش غالباً در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد و بعد از انقلاب در ایران‌نامه و ایران‌شناسی منتشر شده است. جز این در مجلات یغما، نامه آستان قدس، آینده، نامه فرهنگستان و نامه بهارستان، در یادنامه‌ها و جشن‌نامه‌ها و مجموعه‌های ادواری مانند هفتادسالگی فرخ، جشن‌نامه صفا، به یاد محمد قزوینی ونیز مقالاتی از او به چاپ رسیده است.



منیع: خبرگزاری مهر