سالگرد محمدرضا آقاسی در بهشت زهرا برگزار می‌شود


به گزارش خبرگزاری تسنیم، این مراسم با عنوان «آئینه کربلا نما» از سوی دفتر گردآوری و تدوین آثار محمدرضا آقاسی و با حضور خانواده، جمعی از هنرمندان‌، شاعران‌، دوستان و دوست‌داران زنده‌یاد آقاسی، روز پنج‌شنبه 8 خرداد از ساعت 17 در قطعه 25 شهدای بهشت زهرا (س) و در کنار مزار آن شاعر برگزار خواهد شد.

زنده‌یاد محمدرضا آقاسی متولد 24 فروردین 1338‌، در سن 46 سالگی در سوم خرداد سال 1384 در اثر عارضه قلبی آسمانی شد و در قطعه 25 در کنار شهدا آرام گرفت.

از این شاعر بیشتر از سه هزار بیت شعر در موضوعات مذهبی‌، اجتماعی‌، سیاسی و… بر جای مانده که در کتابی با عنوان «بر مدار عشق» در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. همچنین صوت و فیلم شعرخوانی‌های حماسی و احساسی آقاسی، جزو پربازدیدترین شعرخوانی‌ها در سال‌ها و دهه‌های گذشته است و با گذر زمان، از تازگی و تأثیرگذاری آنها کم نشده است.

گفتنی است رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت درگذشت آقاسی‌، از وی به‌عنوان شاعری «آزاده و بسیجی» نام بردند و فرمودند: «شعر روان و با مضمون و خوش‌ساخت آقاسی که بیانگر دل پاک و احساسات صادق و هنر خودجوش او بود، بی‌شک دارای جایگاه ویژه‌ای در ادبیات معاصر است».

انتهای پیام/



منبع: خبرگزاری تسنیم

غلامرضا طریقی معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب شد


به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم معارفه معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران، امروز ظهر در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

در این مراسم ابراهیم حیدری مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره خانه کتاب و ادبیات ایران با صدور حکمی غلامرضا طریقی شاعر و ترانه‌سرا را به عنوان معاون شعر و ادبیات داستانی این خانه منصوب کرد.

در حکم صادر شده مدیرعامل خانه کتاب و ادبات ایران برای طریقی آمده است: «با توجه به سابقه و تجربه ارزشمند جناب‌عالی، به موجب این حکم به سمت معاون شعر و ادبیات داستانی مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران منصوب می‌شوید تا در راستای شرح وظایف ابلاغی و در چارچوب قوانین و آئین‌نامه‌ها و مقررات داخلی مؤسسه و مطابق با موارد ذکر شده در پیوست حکم، انجام وظیفه نمائید».

حیدری در ادامه برای غلامرضا طریقی در «اجرای کامل سیاست‌های ابلاغی هیئت امنا و هیئت مدیره، همچنین تعامل شایسته با معاونان، مدیران و همکاران مؤسسه و استفاده از خرد جمعی در انجام امور محوله» آرزوی موفقیت کرده است.

«ارتقا و گسترش بخش کودک و نوجوان با مأموریت سیاست‌گذاری، حمایت و آموزش در حوزه‌های تألیف و ترجمه»، «سازماندهی آموزش‌دهندگان حوزه ادبیات در کشور و پیاده‌سازی آموزش‌های عمومی با اجرای فعالیت‌هایی همچون»، «دوره‌های آموزشی آل‌جلال، کلک خیال و قاصدک در سطح استان‌ها با توجه خاص به استان‌های محروم»، «توجه ویژه به فعالیت پایگاه‌های مجازی ادبی معاونت»، «برنامه‌ریزی برای ارتقا موقعیت داستان و مستندنگاری در مجموعه نشریات حوزه ادبیات»، «برنامه‌ریزی و هم‌افزایی با بخش‌های مسئول برای تکمیل زنجیره بهره‌برداری از فرآورده‌های ادبی در آثار تصویری و سینمای اقتباسی و…»، «برگزاری سلسله نکوداشت‌های سرآمدان حوزه ادبیات به‌منظور معرفی و الگوسازی از ایشان با مشارکت نهادها و سازمان‌های دیگر»، «تدوین آئین‌نامه‌های جامع و روزآمد جوایز ادبی ملی و پیگیری طی مراحل قانونی آن با هم‌فکری اهالی قلم»، «تعریف رویدادها و فعالیت‌های ادبی جدید باتوجه به نیازهای نوپدید این حوزه»، «مشارکت در طراحی و اجرای فعالیت‌های هم‌افزا با سایر بخش‌های خانه کتاب و ادبیات ایران همچون معاونت‌های کتاب و فرهنگ، خبرگزاری ایبنا و شبکه کتاب»، «توجه ویژه به گسترش آموزش و ترویج ادبیات در مناطق مختلف کشور» و «برنامه‌ریزی آموزش ادبیات فارسی به ایرانیان خارج از کشور» از جمله برنامه‌ها و اهدافی است که حیدری در محتوای پیوست حکم معاون شعر و ادبیات داستانی مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران اعلام کرده است.

غلامرضا طریقی معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب شد

سوابق غلامرضا طریقی، معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران

غلامرضا طریقی متولد ۱۳۵۶ در زنجان، شاعر و نویسنده شناخته شده کشور و دارای نشان درجه یک هنری است. او فعالیت‌های ادبی را از سال ۱۳۷۳ آغاز کرد و از آن سال تاکنون آثارش در جشنواره‌های متعدد کشوری از جمله «کتاب سال شعر جوان»، «گام اول» و… به عنوان آثار برگزیده انتخاب شده‌اند.

طریقی عضو هیئت علمی، دبیر و داور جشنواره‌های ملی مختلف در حوزه شعر بوده و کارگاه‌های ادبی متعددی را نیز مدیریت کرده است. در کارنامه ادبی او ۱۳ کتاب منتشر شده در حوزه‌های شعر، ناداستان و روایت، ترجمه و پژوهش وجود دارد. او همچنین به عنوان ترانه‌سرا با هنرمندانی چون علیرضا قربانی، همایون شجریان، محمد معتمدی، حسام‌الدین سراج، لوریس چکناواریان، پرواز همای، آرمان گرشاسبی و… همکاری کرده است.

از جمله مجموعه اشعار منتشر شده طریقی می‌توان به این عناوین اشاره کرد: «شلتاق» در نشر چشمه، «جهان غزلی عاشقانه است»، «با یاد شانه‌های تو»، «ایمان بیاورید به تمدید فصل سرد» و «باران اگر ببارد» جملگی با نشر نیماژ، «هر لبت یک کبوتر سرخ است» در انتشارات سوره مهر، «گزینه غزل» و «به جهنم» در فصل پنجم و «آنقدر پرم از تو که کم مانده ببارم» در نشر نیل. همچنین «رنجین کمان» در نشر جام جم، «ماضی قریب» در نشر مهرستان، «اما تو را ای عاشق انسان کسی نشناخت؛ شعر حسین منزوی» در نشر نیماژ و ترجمه کتاب «آکواریوم» در نشر نیماژ نیز به قلم طریقی منتشر شده‌اند.

از جمله سوابق شغلی غلامرضا طریقی نیز می‌توان به این موارد اشاره کرد: «مشاور مدیر عامل و مدیر امور فرهنگی خانه کتاب و ادبیات ایران»، «مدیر دفتر گسترش شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران»، «مدیر واحد شعر بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان»، «سردبیر پایگاه نقد شعر» و «دبیر مجمع انجمن‌های ادبی کشور».

غلامرضا طریقی معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب شد

تقدیر از حامد محقق معاون پیشین شعر و ادبیات داستانی

حیدری همچنین با اهدای لوح تقدیر از تلاش‌های حامد محققی به عنوان معاون پیشین شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات تشکر کرد. در متن لوح تقدیر آمده است: «فرهنگ یکی از ارکان رشد، تعالی و توسعه جامعه است و خدمت در این عرصه، حساسیت و ارزش مضاعفی دارد.

بدین وسیله از حسن همکاری، عملکرد ارزشمند و تلاش جناب‌عالی در طول مدت خدمت در مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران با سمت معاون شعر و ادبیات داستانی تشکر و قدردانی نموده و آرزو می‌کنم همواره در پرتو عنایت حق و تلاش خالصانه در تمام شئون زندگی موفق و موید باشید».



منیع: خبرگزاری مهر

چه کسی اولین بار قرآن را به فارسی ترجمه کرد؟


خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ طاهره طهرانی: چه کسی اولین بار متن کلام الله مجید را به فارسی ترجمه کرد؟ این پرسش ساده به نظر می‌رسد، اما دشواری برگرداندن یک متن به زبان دیگر _به ویژه که مقدس‌ترین متن در ادیان الهی باشد و به دور از تحریف_ با در نظر داشتن حساسیت این متن سختی کار را بیشتر می‌کند. سید محمد عمادی حائری در این باره به مهر پاسخ داد.

محمد عمادی حائری دکترای دین‌پژوهی و کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دارد و عضو هیئت علمی بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی (دانشنامه جهان اسلام) است، همچنین مؤلف کتاب‌های قرآن فارسی کهن: تاریخ، تحریرها، تحلیل؛ بازسازی متون کهن حدیث شیعه: روش، تحلیل، نمونه؛ از نسخه‌های استانبول: دستنویس‌هایی در فلسفه، کلام، عرفان؛ زبان دینی، ذهن بشری (در دست انتشار). با او درباره اولین ترجمه‌های قرآن به زبان فارسی به گفتگو نشستیم.

مشروح این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید؛

* اولین ترجمه قرآن به زبان فارسی در چه قرنی صورت گرفت؟ آیا در آغاز ممنوعیتی برای ترجمه متون مقدس وجود داشت؟ یا با توجه به نهضت ترجمه در دنیای اسلام در عهد عباسی، دیگر مشکلی در این باره نبود؟

اولین گزارش‌هایی از ترجمه‌های قرآن به فارسی در دست داریم، نقل‌های پراکنده‌ای است که فقهای قدیم حنفی به آن استناد کرده‌اند و طبق آنها، سلمان فارسی با اجازه پیامبر (ص) سوره حمد را به فارسی ترجمه کرد. این نقل مورد توجه و استناد فقهای حنفی از قرن چهارم به بعد است. مثلاً شمس‌الائمه سرخسی این مطلب را در کتاب المبسوط خود آورده است؛ همچنین شاهفور اسفراینی در تاج التراجم آن را نقل می‌کند. نقل همین گزارش توسط فقهای حنفی به‌عنوان طرفداران ترجمه قرآن، یکی از شواهدی است که نشان می‌دهد دنیای اسلام هم در آغاز برای ترجمه قرآن دنبال جواز فقهی بود و پذیرش اصل ترجمه قرآن، در ابتدا آسان نبود و دشواری‌هایی داشت. یکی از قرائن دیگر این است که برای جواز نخستین ترجمه قرآن به فارسی، پادشاه سامانی از فقهای ماوراء‌النهر و خراسان بزرگ استفتا کرد.

* این روایت ترجمه سلمان واقعی است؟

به هر حال، خالی از رنگ و بوی افسانه نیست. شاید بهره‌ای از حقیقت داشته باشد و بعدها به آن شاخ و برگ داده باشند.

* چرا در میان فقها، حنفیان طرفدار ترجمه قرآن بودند؟

حتماً زمینه‌های اجتماعی در این باره مؤثر بوده است. ابوحنیفه نژادی ایرانی داشت و گرایش دینی غالب در خراسان و ماوراء‌النهر در آن دوره‌ها حنفی بود؛ برخلاف شافعی که عرب‌تبار بود و پیروان او نیز در خراسان و ماوراءالنهر در اقلیت بودند. به همین دلیل، حنفی‌ها بیش از دیگر فِرَق به ترجمه قرآن نیاز داشتند. می‌دانید که برخی از فقهای حنفی قرن اول حتی نماز خواندن به فارسی را هم جایز می‌دانستند. به نظر می‌رسد این موضوع در احساس نیاز ایرانیان مسلمان به درک مستقیم مفاهیم دینی از طریق زبان مادری‌شان ریشه دارد و همین نیاز هم باعث شد حنفیان در نهضت ترجمه قرآن به فارسی هم پیشگام باشند و هم سهم مهمی داشته باشند.

* به طور مشخص، اولین ترجمه‌ای که از قرآن در اختیار داریم چیست؟

اولین ترجمه کامل قرآن به زبان فارسی، ترجمه‌ای است که در کتاب مشهور به ترج مۀ تفسیر طبری درج شده است.

* کتابی که در حقیقت ترجمه جامع البیان محمد بن جریر طبری نیست؟

بله. اول بار مرحوم دکتر عباس زریاب نشان داد که این کتاب ترجمه جامع البیان نیست. مرحوم دکتر آذرنوش هم این نظر را بسط داد و نکته‌های جدیدی به آن افزود. البته تحقیقات بعدی و شواهد و قرائن نشان می‌دهد که این کتاب به هر حال پیوندهایی با جامع البیان محمد بن جریر طبری دارد. در واقع نوعی ترجمه و اقتباس همراه با افزوده‌ها و کاهش‌هاست. به هر حال، در زمان منصور بن نوح بن نصر سامانی این تفسیر به زبان فارسی ترجمه و تألیف می‌شود و در ضمن آن آیات قرآن نیز برای نخستین بار در نیمه‌های قرن چهارم به طور کامل به فارسی ترجمه می‌شود.

* در فاصله این سه چهار قرن هیچ ترجمه‌ای از قرآن نبوده است؟

دو نکته مهم در اینجا وجود دارد. نخست اینکه سنت دینی ایرانیان در پیش از اسلام هم عمدتاً شفاهی بود و نقل و شرح و تفسیر متون دینی غالباً به صورت شفاهی صورت می‌گرفت. همین زمینه موجب می‌شد که ایرانیان مسلمان از طریق مجلس‌گویی‌های شفاهی از محتوای قرآن بهره‌مند شوند. یعنی این طور نبوده است که ایرانیان فارسی‌زبان از محتوا و مضامین قرآن به‌کلی بی‌اطلاع باشند. شاهفور اسفراینی هم به همین نکته اشاره می‌کند؛ آنجا که در تاج التراجم می‌گوید علما بر منابر قرآن را به فارسی برای مردم ترجمه و شرح و تفسیر می‌کردند.

* یعنی حافظ قرآن بودند و قرآن را می‌خواندند و معنی می‌کردند؟

نمی‌توان گفت حافظ قرآن به مفهوم امروزی بودند. بلکه همین علمای ایرانی فارسی‌زبان، قرآن را برای عموم مردم به فارسی ترجمه و شرح و تفسیر می‌کردند.

* درباره قرآن قدس چه نظری دارید؟ برخی معتقدند که این ترجمه از قرن دوم یا حتی قرن اول است؟

بله؛ آقای دکتر رواقی ادعا کرده بودند که این ترجمه ممکن است از قرن دوم باشد و حتی در چاپ اول قرآن قدس عبارت «کهن‌ترین برگردان قرآن به فارسی» را، البته با علامت پرسش، بر روی آن چاپ کردند. قبل از چا پ قرآن قدس هم در مقاله‌ای د ر کیهان فرهنگی این ترجمه را قدیمی‌ترین ترجمه قرآن معرفی کردند.

این استنباط البته درست نیست و مبتنی بر پیش‌فرض‌های نادرستی است. در واقع گویش محلی این متن که پیوندهایی با فارسی میانه دارد، موجب آن استنباط نادرست شده است. الان بعید می‌دانم که آقای دکتر رواقی بر استنباط سابق خود باقی باشند. ژیلبر لازار در مقاله‌ای پس از چاپ قرآن قدس یادآور شد که بر اساس ویژگی‌های زبانی این متن، ازجمله میزان رسوخ واژه‌های عربی و کاربرد صورت‌های جدیدتر «می» و «در» به‌جای «همی» و «اندر»، این متن را نمی‌توان قدیم‌تر از قرن پنجم و ششم دانست.

در کتاب قرآن فارسی کهن نشان دادم که قرآن قدس درواقع روایتی است به گویش محلی از همان نخستین ترجمه قرآن به فارسی در ضمن ترجمه تفسیر طبری؛ یعنی مترجم نخستین ترجمه قرآن را به گویش محلی خودش برگردانیده است. جالب است که نسخه‌ای دیگر هم از قرآن قدس وجود دارد که حاوی ترجمه سوره مائده است و این را هم آقای دکتر رواقی با عنوان ترجمه سوره مائده چاپ کرده‌اند. این نسخه تفاوت‌های بسیار اندکی با نسخه مشهور به قرآن قدس دارد؛ یعنی در واقع دو نسخه از یک متن واحد هستند. من این دو نسخه را با نخستین ترجمه قرآن مقایسه کردم و به آن نتیجه رسیدم.

چه کسی اولین بار قرآن را به فارسی ترجمه کرد؟

علاوه بر قرآن قدس، مرحوم دکتر احمدعلی رجایی بخارایی نیز ترجمه‌ای آزاد از قرآن را متعلق به قرن اول دانسته است؛ همان ترجمه‌ای که ایشان با عنوان اصلی ترجمه‌ای آهنگین از دو جز قرآن مجید و عنوان فرعی پلی میان شعر هجایی و عروضی فارسی در قرن اول هجری در سال ۱۳۵۳ چاپ کرده‌اند. من در کتاب قرآن فارسی کهن، هم با دلایل زبان‌شناختی و هم با دلایل جامعه‌شناختی، این تاریخ‌گذاری را هم رد کرده‌ام. به نظر من، این ترجمه نیز حداکثر از قرن پنجم است و نمی‌تواند از این تاریخ قدیم‌تر باشد.

دلیل جامعه‌شناختی‌اش این است که وقتی در قرن چهارم اصل ترجمه قرآن، آن، هم به شکل کاملاً تحت‌اللفظی، محتاج استفتای فقهی از علما بوده است، طبعاً در قرن اول کسی جسارت آن را نداشته که قرآن به شکل آزاد و موزون ترجمه کند. البته ما ترجمه موزون و مسجّع از قرآن داریم؛ ترجمه عمر بن محمد بن نسفی که مرحوم دکتر جوینی در دو جلد چاپ کرده است. اما این ترجمه موزون از قرن ششم است و حدود یک قرن و نیم پس از نخستین ترجمه قرآن به فارسی است.

چه کسی اولین بار قرآن را به فارسی ترجمه کرد؟

* ما می‌توانیم این تعبیر را داشته باشیم که ترجمه‌های اولیه قرآن صرفاً برگردان‌هایی لفظ به لفظ است؟ یعنی مدل جملات شبیه نحو عربی است و فارسی نیست؟

بله، کاملاً همین طور است. ساختار جملات مطابق متن قرآن است و فقط واژه‌ها فارسی است. این ترس و وسواس مترجمان را نشان می‌دهد که نگران بودند مبادا چیزی از قرآن از دست برود یا تغییر کند. البته بعدها و به مرور، برخی مترجمان کم کم و با احتیاط بسیار خود را از قید آن ساختار رها می‌کنند. با این حال، سیطره نخستین ترجمه قرآن به فارسی افزون بر دو قرن بر تاریخ ترجمه قرآن سایه انداخته است. این کشف مهم دکتر آذرنوش در کتاب تاریخ ترجمه از عربی به فارسی است و من هم در کتاب قرآن فارسی کهن آن را بسط دادم و شواهد متعدد دیگری بر آن اقامه کردم. متن‌ها و نسخه‌های بازمانده متعدد این ادعا را اثبات می‌کنند. تا مدت‌ها، ترجمه‌های قرآن بعدی فقط واژه‌ها را عوض می‌کنند، وگرنه ساختار و نحو جملات تا اندازه زیادی مطابق با نخستین ترجمه قرآن به فارسی است. مثلاً در ضبط‌های اولیه واژه گم‌بودگی آمده است؛ در ضبط‌های بعدی به ترتیب می‌شود گم‌شدگی، گمراهی و نهایتاً ضلالت. یعنی واژه‌ها به‌روز می‌شوند.

چه کسی اولین بار قرآن را به فارسی ترجمه کرد؟

* این واژه‌ها و خط سیر دگرگونی آنها خیلی مهم‌اند. درست است؟

بله، ترجمه‌های کهن قرآن گنجینه‌ای هستند از حیث واژه‌های کهن فارسی.

* از چه زمانی ترجمه‌ها کمی آزادتر و مستقل‌تر می‌شوند؟ چه کسانی این کار را می‌کنند؟

از همان قرن پنجم ترجمه‌هایی را داریم که هم کمی آزادتر عمل کرده‌اند. اولین نشانه‌های استقلال از آن ترجمه معیار را هم در آثار کسانی می‌بینیم که خودشان تفسیری مستقل به فارسی نوشته‌اند. اینها به عنوان یک عالم دینی معتبر، قدرت اجتهاد در ترجمه را نیز در خود می‌دیدند و می‌توانستند مدعی ترجمه‌های جدیدی باشند. مثلاً شاهفور اسفراینی، مؤلف تفسیر تاج التراجم، در مقدمه تفسیرش بحثی درباره بایدها و نبایدهای ترجمه قرآن دارد. با این حال در ترجمه او هم تأثیر آن ترجمه رسمی اولیه را می‌توان دید.

چه کسی اولین بار قرآن را به فارسی ترجمه کرد؟

پیش‌روتر و مبتکرتر از اسفراینی، ابونصر حدادی است. ترجمه‌های قرآنی او هم از نخستین ترجمه قرآن تا اندازه زیادی استقلال دارد و هم ساختار ترجمه آن فارسی‌تر است. ابونصر حدادی متوفی ۴۵۷ است و تقریباً معاصر اسفراینی است که در ۴۷۱ درگذشته است. ابونصر حدادی تفسیر مفصلی به فارسی دارد با نام معانی کتاب الله تعالی و تفسیره المنیر. بخشی از این کتاب را مرحوم دکتر جلال متینی در ۱۳۵۲ به چاپ رساند و چون نام کتاب و مؤلف در آن زمان معلوم نبود، ایشان آن را با عنوان تفسیری بر عُشری از قرآن مجید منتشر کرد. سال‌ها بعد من نسخه‌ای دیگر و بسیار نفیس از این کتاب را در ترکیه، موزه توپقاپی‌سرای، پیدا کردم و به صورت عکسی چاپ کردم. در آغاز این نسخه نام کتاب و مفسر آمده است و به این ترتیب گره سردرگم این تفسیر مهم فارسی گشوده شد.

ابونصر حدادی در عصر خودش یک عالم بسیار معتبر بوده است در غزنین، یعنی پایتخت غزنویان. این نسخه از تفسیر او هم در زمان سلطان ابراهیم غزنوی و به دستور او، به دست عثمان بن حسین ورّاق غزنوی در ۴۸۴ کتابت و تذهیب شده است. در واقع نسخه‌ای سلطنتی است و محصول کتابت‌خانه سلطنتی غزنین. هر صفحه این اثر، یک تابلوی بسیار نفیس از کتابت و تذهیب است.

چه کسی اولین بار قرآن را به فارسی ترجمه کرد؟

* این نسخه نفیس را چطور در ترکیه پیدا کردید؟

تصویر دو صفحه از این نسخه در یک کتاب آلبوم‌مانند چاپ مؤسسه ایرسیکا در استانبول چاپ شده بود. من بر اساس بررسی متن همین دو صفحه پی بردم که این نسخه دست‌نویس دیگری از همان کتاب تفسیری بر عُشر است. مقاله مفصلی نوشتم که به‌عنوان ضمیمه ۱۹ مجله آینه میراث منتشر شد. سپس پیشنهاد چاپِ عکسیِ این کتاب را به کتابخانه مجلس دادم، در زمانی که جناب آقای رسول جعفریان رئیس کتابخانه بود و مدیریت و دعوت و همراهی ایشان ما را هم سر ذوق می‌آورد. به پایمردی ایشان تصویر نسخه به دست آمد و با همکاری کتابخانه مجلس و موزه توپقاپی در سال ۱۳۹۰ به صورت چاپ نسخه‌برگردان منتشر شد.

چه کسی اولین بار قرآن را به فارسی ترجمه کرد؟

* پس از ابونصر حدادی و شاهفور اسفراینی از چه کسانی می‌توان نام برد که ترجمه‌هایی مستقل عرضه کرده باشند؟

اگر ملاکمان استقلال نسبی از نخستین ترجمه قرآن به فارسی باشد، بعد از حدادی و اسفراینی باید از ترجمه‌های قرآنی ابوبکر عتیق نیشابوری در تفسیر التفاسیر، معروف به تفسیر سورآبادی، نام ببریم. او نیز از قرن پنجم است؛ متوفی ۴۹۴.

* به ترجمه‌های قرآن در دوره معاصر بپردازیم. چه کسانی را در ترجمه قرآن در دوره معاصر پیشگام می‌دانید؟ اساساً چه مبدأیی برای ترجمه معاصر قرآن در نظر می‌گیرید؟

اگر بخواهیم به طور تقریبی بگوییم، می‌توانیم از سال ۱۳۲۳ شمسی شروع کنیم؛ یعنی زمانی که مرحوم مهدی الهی قمشه‌ای چاپ اول ترجمه خود را منتشر کرد و سدّ ترجمه‌های تحت‌اللفظی را شکست و قرآن را به فارسی روان و همه‌فهم ترجمه کرد. بعد از مرحوم الهی قمشه‌ای باید به ابوالقاسم پاینده اشاره کرد که ترجمه‌اش از قرآن در سال ۱۳۳۶ شمسی چاپ شد. در واقع سدّی را که الهی قمشه‌ای شکست، راه را برای کسانی همچون پاینده باز کرد. در همین سال ۱۳۳۶ ترجمه محمدکاظم معزی نیز منتشر شد، ولی ترجمه معزی علی‌رغم دقت بسیارش تحت‌اللفظی است و در دنباله همان سنت ترجمه‌های واژه به واژه قرار دارد و از آنها الگو گرفته است.

* الهی قمشه‌ای معمّم است و به عنوان کسی که در کسوت روحانی است می‌تواند آن سدّ را بشکند و ترجمه‌اش هم مقبول جامعه دینی واقع شود. آن دو تن دیگر هم روحانی بودند؟

معزی روحانی بود، اما پاینده نه. پاینده نویسنده و مترجم بود و قلم روان و دل‌نشینی داشت. من فکر نمی‌کنم روحانی بودن الهی قمشه‌ای تأثیری در این باره گذاشته باشد. ایشان یک روحانی مدرس دانشگاه و ساکن تهران بود و مثلاً یک مجتهد مشهور به فقاهت یا مرجع تقلید ساکن قم یا نجف نبود که جامعه دینی به این دلیل ترجمه‌اش را بپذیرد. آن دوره هم سال‌های آغازین پس از سقوط رضاشاه بود و هنوز جوّ رضاشاهی کمابیش بر جامعه حاکم بود. منظورم این است که دوره‌ای بود که کسانی همچون ابوالقاسم پاینده و بدیع‌الزمان فروزانفر هم می‌توانستند بدون بیم و واهمه در پی ترجمه قرآن باشند.

* اوایل دوره پهلوی دوم است.

بله، دقیقاً. در سال‌های بعد، سید علی‌نقی فیض‌الاسلام که روحانیِ ملّایِ نجف‌دیده‌ای بود ترجمه و خلاصه تفسیری از قرآن ارائه کرد که چاپ اول آن در سال ۱۳۴۸ در سه جلد منتشر شد. او هم تقریباً ترجمه‌اش تحت‌اللفظی است ولی نه از نوع ترجمه تحت‌اللفظی مُعزی. سبک فیض‌الاسلام در ترجمه و تفسیر خاص خود اوست؛ شبیه ترجمه‌اش از نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه. بسیار دقیق، اما با توضیحات فراوان در میانه متن ترجمه که مخاطب را می‌رماند. اما ترجمه مرحوم الهی قمشه‌ای عملاً راه تازه‌ای را در ترجمه قرآن به فارسی گشود. منظورم نوع ترجمه است؛ فارغ از اشکالات معنایی و سهل‌گیری در مطابقت با نص قرآنی که در ترجمه مرحوم الهی قمشه‌ای وجود دارد.

چه کسی اولین بار قرآن را به فارسی ترجمه کرد؟

* و بعد از اینها چه کسی؟

اگر راهی را که مرحوم الهی قمشه‌ای گشود دنبال کنیم، به ترتیب باید از ترجمه زین‌العابدین رهنما در چهار جلد نام ببریم که طی سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۴ شمسی به چاپ رسید. زین‌العابدین رهنما نویسنده و مترجم و روزنامه‌نگار بود. او برای ترجمه‌اش از قرآن نظریه داشت و کلیات آن را در مقدمه ترجمه‌اش توضیح داده است. او هم سعی کرد در عین وفاداری به متن قرآن، ترجمه‌ای روان و هماهنگ با ساختار زبان فارسی عرضه کند.

در سال‌های بعد هم ترجمه‌های دیگری از قرآن صورت گرفت که می‌توان آنها را در ادامه همین سنت تعریف کرد. از مهمترین این ترجمه‌ها، می‌توان به ترجمه عبدالمحمد آیتی در سال ۱۳۶۷، ترجمه ابوالقاسم امامی در سال ۱۳۷۰ و ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی در سال ۱۳۷۲ اشاره کرد و سپس ترجمه‌های محمدمهدی فولادوند در سال ۱۳۷۳، بهاالدین خرمشاهی در سال ۱۳۷۴، سید علی موسوی گرمارودی در سال ۱۳۸۳، غلامعلی حداد عادل در سال ۱۳۹۰ و اخیراً محمدعلی کوشا در سال ۱۴۰۱.

* اینها بهترین ترجمه‌های معاصر هستند؟

اینجا مجال مقایسه میان این ترجمه‌ها و ترجیح یکی بر دیگری نیست. فقط خوب است به این نکته اشاره کنم که ترجمه دکتر امامی به دلایلی خاص دارای اهمیت است. فارغ از دقت خاص این ترجمه در مطابقت با متن قرآن، اینکه مترجم می‌کوشد با زبان نسبتاً آرکائیک و کهن‌گرا قدمت متن قرآن را به خواننده منتقل کند درخور توجه است. البته به همین دلیل ترجمه‌ای خاص است و ممکن است مخاطب عام نتواند به آسانی با آن خو بگیرد.



منیع: خبرگزاری مهر

خاطراتی شنیدنی از «رئیسی عزیز»


به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب «رئیسی عزیز»، نوشته فائزه سعادتمند از جمله آثار منتشر شده درباره شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، خادم جمهور، است که از سوی انتشارات حماسه یاران منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. 

این کتاب که کار نگارش آن به منظور معرفی بیشتر رئیس جمهور شهید از همان لحظات ابتدایی پس از اعلام خبر شهادت ایشان آغاز شد، دربردارنده خاطرات افراد متعدد از شهید رئیسی در موقعیت‌های مختلف زندگی این شهید عزیز است. در واقع کتاب تلاش دارد با بررسی و ارائه خاطرات وی، نگاهی بیندازد به سیر زندگی رئیس جمهور شهید در مقاطع مختلف؛ بدین‌منظور مطالب کتاب به برهه‌های مختلف حضور شهید در آستان قدس، قوه قضائیه و ریاست جمهوری اختصاص دارد. خاطراتی که از افراد مختلف به ویژه اعضای هیئت دولت در این مدت از شهید جمهور مطرح شده، بخش قابل توجهی از کتاب را تشکیل می‌دهد.

در معرفی این اثر آمده است: آدم باورش نمی‌شود مردی که در مواجهه با مردم مثل آینه زلال و شبیه یک پدر، دلسوز بود، چطور مقابل اجنبی و ظلم غربی‌ها به مردم ایران در تمامی عرصه‌ها،‌ با آن صلابت و جدیت سخن می‌گفت؟!

سید ابراهیم رئیسی , کتاب , کتاب صوتی ,

او که مقابل تمام توهین‌ها و سرزنش‌ها و بی‌احترامی داخلی‌ها سکوت می‌کرد، چطور مقابل خارجی‌ها ذره‌ای از موضع عزت پایین نمی‌نشست؟! او یقیناً با همین اخلاص و خلق و مرام عجیبش شد عزیز دل یک ملت! و حالا بنا داریم با کتاب «رئیسی عزیز» او را به تمام آنها که کمتر می‌شناسندش معرفی کنیم.

در بخش‌هایی از این کتاب می‌خوانیم: 

اول خرداد، روزی که آمادگی خودش را برای حضور در انتخابات 1400 اعلام کرد، کشور مشکلات فراوانی داشت؛ اقتصادی، بهداشتی، سیاسی. سخت‌ترین روزها را سپری می‌کردیم. برایم تعریف می‌کرد: «وقتی همسرم متوجه شد کاندیدا شدم، گریه کرد. گفت: آقا! چرا با این وضعیت قبول کردید سکان کشور رو به دست بگیرید؟ آبروتون رو می‌برن! به ایشون گفتم: آبروی من در برابر دینم و کشورم و رهبرم هیچ ارزشی نداره!»

راوی: حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی زمانی فرد، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان

درآمدش کم نبود؛ معاون قوه قضائیه بود بالاخره. اگر می‌خواست، می‌توانست خانه‌ بزرگ‌تری در مناطق بهتر تهران داشته باشد؛ اما نخواست. هرچه مسئولیتش بالاتر رفت، از آن خانه‌ دو طبقه‌ی نقلی که نصف پولش را با قرض جور کرده بود، تکان نخورد. همان هم طبقه‌ بالایش در اختیار مهمان‌های شهرستانی خانواده بود. یکبار که رفته بودم منزلش، گفتم: «خونه‌تون چقدر کوچیکه حاج‌آقا؟!»

‌ـ‌ آقای فرازی! ما دوتا بچه که بیشتر نداریم، کافیه برامون.

راوی: حجت‌الاسلام‌والمسلمین عباس فرازی‌نیا، رئیس اداره ارتباطات حوزوی آستان قدس رضوی

آن روز بنا بود تصمیم مهمی در دولت گرفته شود. خودم را رساندم به صندلی آقای رئیس‌جمهور. سرم را و گفتم: «حاج‌آقا! اگه این تصمیم گرفته بشه، هم به نفع خود شماست، هم دولت.»

ـ‌ آقای زلفی‌گل! دیگه این حرف رو نزنی‌ها! ما کاری رو ‌نمی‌کنیم که به نفع خودمون باشه. کارایی باید انجام بگیره که به نفع مردم و نظام باشه. نباید عوام‌گرا و دنبال به دست آوردن محبوبیت باشیم. اگر ما یک جراحی رو انجام می‌دیم که پشتوانه‌ کارشناسی داره و دقیق هست، حتی اگه به ضرر خودمونم هست، باید انجامش بدیم. منافع ملی و مردم مهمه!

راوی: محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری

کتاب صوتی «رئیسی عزیز» با صدای نسرین اسنجانی و آرمان ضیائی‌مهر در ایران صدا در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. 

انتهای پیام/



منبع: خبرگزاری تسنیم

رونمایی از کتاب «آقا سید محسن» در اهواز


به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «آقا سید محسن»، مجموعه روایتی از زندگی عالم پرتلاش، خدوم و بصیر، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محسن شفیعی، پنجشنبه ۲۳ اسفند ساعت ۲۱ در گلزار شهدای شهید علی هاشمی اهواز رونمایی می‌شود.

کتاب «آقا سید محسن» که به همت مرکز هنری رسانه‌ای سلوک تولید شده به روایت زندگی و مجاهدت‌های حجت‌الاسلام والمسلمین محسن شفیعی می‌پردازد. این اثر که به قلم زهرا محسنی‌فر نگاشته شده و توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده با نگاهی عمیق به ابعاد مختلف شخصیتی، علمی و اجتماعی این روحانی برجسته، به بررسی جایگاه و تأثیرگذاری او در جامعه پرداخته است.

در پیشگفتار این کتاب و در توصیف حجت‌الاسلام سید محسن شفیعی آمده است: «در دورانی که دوگانه‌سازی‌های پوچ و باطل، امکان تأمل و تفکر را از ما می‌گیرند، آقا سید محسن، که دین‌داری‌اش را می‌توان در ریزترین وجوه شخصیتی و رفتارهایش جست، دوگانه «آخوند حکومتی / آخوند مردمی» را شکست و مُهر بطلان بر این دوگانه زد. حالا او رفته است و علاقه‌مندانش انگار پدری را از دست داده‌اند؛ پدری که اخوّت برایش اصلی اساسی بود و بر همان مبنا در میدان‌های مختلف جامعه، برای خدا قیام می‌کرد.»

حجت‌الاسلام والمسلمین محسن شفیعی، فراتر از یک مسئول، تکیه‌گاه فرهنگی، علمی و اجتماعی مردم خوزستان بود. خبر درگذشت او در ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ بازتاب گسترده‌ای در میان دانشگاهیان، حوزویان، فعالان فرهنگی و نیروهای جهادی داشت و پیام رهبر معظم انقلاب، توجه‌ها را بیش از پیش به جایگاه این شخصیت برجسته جلب کرد.

رهبر معظم انقلاب درپیام تسلیت خود به مناسبت درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین محسن شفیعی، از او به عنوان «امید آینده» یاد کردند و فرمودند: «ایشان نقش ارزشمندی در همه عرصه‌های علمی و اجتماعی و دانشگاهی خوزستان ایفا می‌کردند و از امیدهای آینده بودند. فقدان این عالم پرتلاش و خدوم و بصیر خسارتی است که جبران آن را از خداوند متعال مسألت می‌کنم.»

مراسم رونمایی از کتاب «آقا سیدمحسن» در گلزار شهدای شهید علی هاشمی اهواز برگزار خواهد شد و فرصتی برای علاقه‌مندان به فرهنگ ایثار و شهادت است تا از نزدیک با روایت زندگی این قهرمان مردمی آشنا شوند.



منیع: خبرگزاری مهر

پاشنه آشیل کاغذ ایرانی در تولید نوشت‌افزار ایرانی


به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بازار کاغذ در ایران طی چند سال گذشته یکی از پر التهاب‌ترین بازارها بود. نوسان قیمت در این بازار که یکی از کلیدی‌ترین مواد اولیه محصولات مختلف از جمله نوشت‌افزار به شمار می‌آید، در برهه‌ای چنان شدید بود که باید قیمت آن را مانند طلا و ارز، به صورت لحظه‌ای بررسی می‌کردیم. در چنین شرایطی، دولت وقت در تابستان 1398 تصمیم گرفت کاغذ مصرفی تولیدکنندگان نوشت‌افزار را از دایره ارز 4200 خارج کند؛ تصمیمی که تولیدکنندگان را با موقعیت جدیدی مواجه کرد؛ آن هم در تابستان که گُل کار تولیدکنندگان نوشت‌افزار به شمار می‌آید و فصل برداشت تلاش یک ساله آنها به حساب می‌آید. 

مجمع ایران‌نوشت در یک سال گذشته تلاش کرد در جهت حمایت از تولید داخل، به سمت استفاده از کاغذ ایرانی برای تولید محصولاتی مانند دفتر مشق حرکت کند؛ کاری که در وهله اول ساده به نظر می‌رسید؛ به ویژه آنکه توان تولید برخی از کارخانه‌های کشور افزایش یافته و توانسته بخشی از نیاز مصرفی در داخل را پاسخگو باشد. اما تجربه یک ساله برخی از تولیدکنندگان نوشت‌افزار چندان در این مسیر مثبت نبوده است و ادامه این همکاری با اما و اگرهایی همراه است. 

مهدی کلانتری، مدیرعامل مجمع ایران‌نوشت، در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به تجربه استفاده از کاغذ ایرانی برای تولید نوشت‌افزار گفت: تولیدکنندگان امکان استفاده از کاغذ ایرانی را دارند، اما نوشت‌افزار کار ذائقه‌ای است و باید نیاز و سلیقه مصرف‌کننده را برای این امر در نظر گرفت؛ چرا که در غیر این صورت تولیدکننده از بازار رقابتی حذف خواهد شد. 

وی با اشاره به استفاده از کاغذ ایرانی در تولید کتاب‌های درسی ادامه داد: استفاده از کاغذ در تولید کتاب درسی با تولید در دفتر مشق متفاوت است؛ چرا که کتاب عمدتاً برای خواندن استفاده می‌شود، نه نوشتن. رنگ کاغذ ایرانی سفید کامل نیست، به همین دلیل در کتاب برای استفاده دانش‌آموزان بهتر است. حتی کاغذهای خارجی هم الآن به همین سیاق رنگ تولید می‌شود. 

مدیرعامل مجمع ایران نوشت اضافه کرد: استفاده کاغذ ایرانی در دفتر مشق با اما و اگرهایی همراه است؛ چون این کاغذ کمی پرز دارد و کار نوشتن را برای دانش‌آموزان سخت می‌کند؛ به ویژه دانش‌آموزانی که با مداد می‌نویسند، نمی‌توانند به صورت روان در دفتر بنویسند. از سوی دیگر، برخلاف کتاب، در دفتر تحریر بحث رنگ از جمله ملاک‌های انتخاب مصرف‌کننده است. 

به گفته کلانتری؛ در یک سال گذشته چند تولیدکننده اقدام به استفاده از کاغذ ایرانی برای تولید دفتر حرکت کردند، اما بخشی از تولیدات روی دستشان مانده است.

مشکل پرداخت، مسئله دیگری است که در بحث استفاده از کاغذ ایرانی برای تولیدکننده نوشت‌افزار ایرانی مطرح است. تولیدکنندگان عنوان می‌کننده که نحوه پرداخت کاغذ ایرانی که عمدتاً به صورت پیش‌پرداخت است، کار را برای آنها سخت می‌کند؛ در حالی که خرید کاغذ خارجی برای آنها در بازار ساده‌تر است و می‌توانند به صورت چک یا حتی قسطی پرداخت کنند. کلانتری با توجه به این موضوع، بر رقابتی کردن قیمت کاغذ ایرانی تأکید و اضافه کرد: تجربه این یک سال برخی از تولیدکنندگان نشان می‌دهد که قیمت کاغذ ایرانی با کاغذ خارجی تقریباً برابر در می‌آید. این در حالی است که قاعدتاً باید اختلاف قیمتی وجود داشته باشد که تولیدکننده به استفاده از تولید داخل رغبت پیدا کند. 

وی با بیان اینکه توسعه توان داخلی در تولید کاغذ و گسترده‌تر کردن دایره استفاده آن در کشور با مدل دولتی میسر نمی‌شود، ادامه داد: کاغذ ایرانی باید در بازار توزیع شود و تولیدکننده از بنکدار شهرش آن را تهیه کند. از سوی دیگر، بحث نقدینگی برای تولیدکنندگان از جمله موضوعات مهمی است که باید در نحوه پرداخت به آن توجه داشت. 

مسیر رسیدن به خودکفایی در تولید کاغذ در دولت سیزدهم و با حضور رئیس جمهور شهید سرعت گرفت. این توجه و تأکید که از شخص اول دولت به بدنه دولت تزریق می‌شد‌، موجب شد تولید کاغذ چاپ و تحریر در کشور از چهار هزار تن در ابتدای دولت به 80 هزار تن در عرض سه سال برسد،‌ همچنین پاسخ به نیاز کاغذ کتاب‌های درسی در کشور نیز از مسیر تولید داخلی محقق شود و از خروج 50 میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری شود.  کلانتری با اشاره به این ظرفیت و تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر حمایت از کاغذ ایرانی و تولید داخل، از ادامه گفت‌وگوها با تولیدکنندگان کاغذ در کشور خبر داد و تأکید کرد: اگر موانعی که یاد شد، بتوان رفع کرد، کاغذ ایرانی می‌تواند وارد چرخه تولید نوشت‌افزار ایرانی شود. برای رسیدن به این امر، نیازمند در نظر گرفتن نیاز مصرف‌کننده و خارج شدن از حالت دولتی کارخانه‌ها هستیم. 

به نظر می‌رسد با سرمایه‌گذاری بیشتر در این بخش از کارخانه‌های کاغذ، می‌توان دایره مصرف آنها را در کشور گسترش داد و از سوی دیگر، بخشی از بدنه تولید کشور را از نوسانات فصلی و گاه و بیگاه ارز در کشور، واکسینه کرد. چنان که پیش از این، امید نیک‌نژاد مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران، در گفت‌وگویی با تسنیم در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان کیفیت کاغذ ایرانی را در این زمینه افزایش داد، گفته بود: بله،‌ طبیعتاً اگر از خمیر بیشتری استفاده کنیم، آب‌اکسیژنه بیشتری استفاده کنیم،‌ کیفیت بهتر نیز می‌شود،‌ اما هزینه‌های تمام‌شده نیز افزایش پیدا می‌کند،‌ اکنون مشکل پرز کاغذ تا اندازه بسیاری حل شده است،‌ نمی‌گویم به صفر رسیده است، ما زمانی کاغذی را برای آموزش و پرورش می‌فرستادیم که هم سوراخ داشت، هم پرز. ما امروز می‌توانیم روی درصد روشنایی کاغذ،‌ روی درصد نخودی‌رنگ بودن کاغذ کار کنیم،‌ اما بهای تمام‌شده افزایش پیدا می‌کند،‌ امروز کاغذ ما با کاغذی که با ارز نیمایی وارد کشور شده است،‌ تفاوت قیمت دارد‌، اگر کاغذ وارداتی با ارز آزاد وارد شود،‌ قطعاً تفاوت قیمت چشمگیر‌تر هم می‌شود، آیا توان استفاده وجود دارد؟

نوشت‌افزار ایرانی در یک دهه گذشته توانسته با افزایش سهم خود از بازار و عرضه محصولات با قیمتی مناسب و مقرون به صرفه، به اولین انتخاب خانواده‌های ایرانی تبدیل شود. افزایش توان تولید نوشت‌افزار در چند سال گذشته تا جایی بوده که بخشی از بدنه تولیدکنندگان این اقلام، امروز به صادرات محصولات خود فکر می‌کنند. دفتر مشق از جمله این اقلام است که امروز قادر است میزان مصرف تمام کشور را پاسخ دهد و اگر چالش‌های تحریم و … را نداشته باشد، به صادرات نیز بیندیشد.

انتهای پیام/



منبع: خبرگزاری تسنیم

کار کردن روی بیانات رهبر انقلاب در حوزه شعر برایم چالش برانگیز بود


خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ جواد شیخ الاسلامی: «رسم شاعری: تدوین موضوعی بیانات آیت‌الله خامنه‌ای درباره شعر» کتابی است که توسط محمدرضا وحیدزاده، شاعر، نویسنده و پژوهشگر ادبی تدوین شده است. این کتاب در ۴۳۸ صفحه و ۱۲ سرفصل جداگانه، دیدگاه‌ها و آرای رهبر فرزانه انقلاب را درباره شعر و شاعری با دوستداران و علاقه‌مندان این عرصه به اشتراک می‌گذارد. «کلیاتی درباره شعر و شاعری»، «بایدهای شعر خوب»، «اهمیت شعر و کار ادبی تأثیرگذار»، «ارزیابی وضعیت شعر، از گذشته تا امروز»، «ارزیابی از وضعیت شعر انقلاب»، «راهکارهایی برای پیشبرد شعر انقلابی»، «شعر آئینی»، «درباره شاعران»، «خاطرات و تجربیاتی از شعر»، «شعر و شهرها و استان‌های ایران» و «درباره جریان‌ها و سبک‌ها و انواع ادبی» از جمله سرفصل‌های اصلی این کتاب است. همچنین محمدرضا سنگری و علیرضا قزوه برای این مجموعه مقدمه نوشته‌اند. وحیدزاده خود در بخش پایانی کتاب، به تبیین و تحلیل منظومه فکری مقام معظم رهبری در موضوع شعر و مقایسه آن با سایر نظریات و رویکردهای متداول در این زمینه پرداخته است.

از ویژگی‌های مهم کتاب رسم شاعری که آن را با دیگر کتاب‌ها درباره بیانات رهبری در حوزه شعر متمایز می‌کند، این است که یک شاعر آن را تدوین کرده و وحیدزاده تلاش کرده تمام منابع را برای تدوین نهایی این کتاب بررسی کند. به همین دلیل کتاب رسم شاعری کامل‌ترین کتابی است که بیانات رهبری در حوزه شعر را پوشش می‌دهد. وحیدزاده در مقدمه این کتاب به چالش‌هایی که برای انتشار این کتاب با آن مواجه شده اشاره کرده و از دردسرهایی که برای گرفتن مجوز پشت سر گذاشته سخن گفته که علاقه‌مندان می‌توانند به کتاب رجوع کنند.

به بهانه ماه مبارک رمضان و دیدار شاعران با مقام معظم رهبری، گفتگویی با رضا وحیدزاده داشته‌ایم تا درباره این کتاب و نگاه رهبری به حوزه شعر با او صحبت کنیم.

مشروح این گفتگو در ادامه می‌آید؛

* آقای وحیدزاده کتاب شما شاید کامل‌ترین کتابی است که درباره صحبت‌های مقام معظم رهبری درباره شعر کار شده است. خیلی وقت‌ها مقام معظم رهبری در دیدارهایی غیر از دیدار با شاعران نکاتی درباره شعر و شاعران می‌گویند که این نکات از چشم خیلی از نویسندگان کتاب‌ها در این حوزه دور مانده است. در صورتی که شما پژوهش کامل و دقیقی روی تمام صحبت‌های رهبری درباره شعر داشته‌اید. درباره نحوه تحقیق و تدوین این کتاب توضیح می‌دهید؟

واقعیت این است که بیان کردن این موضوع برای من کمی دشوار است، چون صراحتاً صحبت کردن در این مورد ممکن است بوی خودستایی یا تعریف از خود بدهد و این برایم خوشایند نیست. اما از طرفی اگر آن را نگویم، واقعیت را نادیده گرفته‌ام. پس شاید بهتر باشد درباره جمع‌آوری و چاپ این کتاب نکاتی را بیان کنم. کتاب‌هایی که من تا امروز نوشته‌ام زیاد بوده و حتی تعدادشان از دست خودم هم در رفته است، اما شاید حدود ۱۳ یا ۱۴ اثر باشد. از میان این آثار، سه مجموعه شعر، سه مجموعه دیگر سفرنامه و بخش عمده‌ای از آن‌ها پژوهشی در زمینه شعر، ادبیات، هنر معاصر و هنر مربوط به دوران انقلاب بوده است. اما باید بگویم هیچ‌کدام از آثارم تا امروز به اندازه این پروژه از من زمان، انرژی، توان و تمرکز نگرفته‌اند.

می‌توانم بگویم تدوین و انتشار کتاب «رسم شاعری» سخت‌ترین کاری بوده که تا امروز انجام داده‌ام؛ حتی در مقایسه با پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری. میزان انرژی و تلاشی که این پروژه از من گرفت بی‌سابقه بود.

* یک‌بار شنیدم گفته بودید اگر دوباره این کتاب را پیشنهاد بدهند، شاید قبول نکنید.

بله. می‌توانم بگویم این سخت‌ترین کاری بوده که امروز انجام داده‌ام؛ حتی در مقایسه با پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری. میزان انرژی و تلاشی که این پروژه از من گرفت بی‌سابقه بود. اما چرا این پروژه این‌قدر دشوار بود؟ مشقت‌هایی در مسیر وجود داشت که ابتدا اصلاً از آن‌ها آگاهی نداشتم. اگر از همان ابتدا از این چالش‌ها خبر داشتم، احتمالاً تصمیم دیگری می‌گرفتم.

* از سختی‌هایی که در این مسیر داشته‌اید، برای‌مان بگویید؟

یکی از دلایل اصلی آن، وسواسی بود که در کار خرج کردم؛ شاید بتوان گفت حتی بیش از حد. با این حال، به نظر می‌رسد این جنبه از تلاش من چندان مورد توجه قرار نگرفت. یعنی کسی عملاً به این نکته دقت نکرد که چه میزان حساسیت و دقتی در این کار به‌کار گرفته شده است. درباره بیانات مقام معظم رهبری در حوزه شعر نمونه‌ها و آثار مشابه زیادی را دیده بودم که توسط افرادی مختلف کار شده بود. از آنجا که رهبر انقلاب نه‌تنها یک شخصیت سیاسی برجسته در نیم‌قرن اخیر محسوب می‌شوند، بلکه به‌عنوان یک حکیم و فرد صاحب‌نظر در حوزه‌های گوناگون شناخته می‌شوند، طبیعتاً بیانات ایشان اهمیت و توجه ویژه‌ای دارد؛ به همین دلیل، تاکنون کارهای زیادی درباره سخنان ایشان در موضوعات مختلف سیاسی، تاریخی و فرهنگی تهیه شده است. در حوزه شعر هم کارهایی شده بود و من همه آنها را مطالعه کردم. اما آن‌چه متوجه شدم این بود که عمده این کارها بیشتر جمع‌آوری صحبت‌های مقام معظم رهبری در یک موضوع خاص بوده‌اند؛ بعضی مرتب‌تر و منظم‌تر، برخی با ویراستاری بیشتر، و در برخی دیگر حتی عین متن سخنرانی‌ها به همان شکل آورده شده است. اما رویکرد من کمی متفاوت بود.

من تمام تلاش خودم را کردم تا همه بیانات رهبری درباره شعر را پیدا کنم و مطمئن شوم چیزی از قلم نیفتاده باشد. بعد از جمع‌آوری این موارد، سعی کردم آن‌ها را به شکلی منسجم کنار هم بچینم؛ طوری که تقدم و تأخرشان به گونه‌ای باشد که انگار یک متن پیوسته و منظم را می‌خوانید.

* در رسم شاعری چه رویکردی درباره صحبت‌های رهبری داشتید؟ شما هم متن صحبت‌ها را بر اساس تقویم آوردید یا اینکه به صورت موضوعی کار کردید؟

ابتدا با نهایت وسواس تلاش کردم همه مطالب مرتبط با هر محور مشخص را جمع‌آوری کنم تا چیزی از قلم نیفتد. به‌عنوان مثال، اگر محور کار موضوعی مرتبط با «خیال در شعر» بود، به این دقت می‌کردم که رهبر انقلاب در چه مواردی به این بحث اشاره کرده‌اند. ممکن بود یک بار در سال ۱۳۷۳ هنگام دیدار با شاعران چیزی گفته باشند، بار دیگر در دیداری استانی به جنبه‌ای از این موضوع پرداخته باشند، و در جلسه‌ای دیگر توضیحات مفصل‌تری ارائه کرده باشند. تمام تلاش من بر این بود که این اطلاعات پراکنده را کنار هم قرار دهم و یک تصویر جامع و دقیق ارائه کنم. تمام تلاش خودم را کردم تا همه چیز را پیدا کنم و مطمئن شوم چیزی از قلم نیفتاده باشد. پس از جمع‌آوری این موارد، سعی کردم آن‌ها را به شکلی منسجم کنار هم بچینم؛ طوری که تقدم و تأخرشان به گونه‌ای باشد که انگار یک متن پیوسته و منظم را می‌خوانید. مثلاً فرض کنید اگر دو صفحه درباره یک موضوع مطالعه کنید، پاراگراف اول ممکن است مربوط به سال ۶۵ باشد، دو خط بعدی اشاره‌ای به تغییرات سال ۷۰ داشته باشد، پاراگراف بعدی شامل نکته‌ای از سال ۹۰ بشود و سه خط بعدی هم متعلق به سال ۸۲ باشد. نتیجه نهایی، یک بحث کاملاً یکپارچه و پیوسته خواهد بود.

* آیا جملات را تغییر داده‌اید یا خیر؟

جملات تنها از لحاظ علائم سجاوندی دست‌کاری شده‌اند. هیچ تغییری در شکل جمله‌بندی‌ها نداده‌ام. تنها کلماتی که به دلیل حفظ قرینگی معنایی باید در متن قرار می‌گرفتند و جای‌شان خالی بود، اضافه کرده‌ام تا روشن شود که این تغییر از جانب ویراستار انجام شده است. جملات حتی تحلیل خاصی نیز نشده‌اند.

کار کردن روی بیانات رهبر انقلاب در حوزه شعر برایم چالش برانگیز بود

* برای اینکه کتاب یک مجموعه کامل از صحبت‌های مقام معظم رهبری درباره شعر باشد، چه کردید؟ به خصوص صحبت‌هایی که متعلق به چند دهه پیش هستند و به خوبی ثبت و ضبط نشده‌اند.

پیدا کردن برخی از این منابع واقعاً دشوار بود. برای مثال، شما می‌دانید که هر سال جلساتی با شاعران برگزار می‌شود، اما متن برخی از صحبت‌های این جلسات موجود نیست. گاهی مواردی است که می‌دانیم در فلان سال دیداری صورت گرفته، پس قطعاً صحبت‌هایی هم بیان شده، ولی دسترسی به آن‌ها ممکن نیست. یافتن این موارد خود فرایندی طولانی و پرزحمت بود.

* این صحبت‌ها را پیدا کردید؟

بخش زیادی از آن‌ها را، بله. با مراجعه به افراد و منابع مختلف توانستم به آن‌ها دست پیدا کنم. در برخی مواقع، بخش‌هایی از این سخنرانی‌ها در سال‌های اولیه در روزنامه‌ها منتشر شده بود. اما باید بگویم پیدا کردن بسیاری از این صحبت‌ها یکی از سخت‌ترین و طاقت‌فرساترین بخش‌های کار بود. گاهی مواردی پیش می‌آمد که می‌دانستیم در یک دیدار به شعری اشاره شده است، اما هیچ متن یا فیلمی از آن وجود نداشت. مثلاً شنیده بودیم که در یکی از سخنرانی‌ها به شعری پرداخته شده، اما لازم بود آن را پیدا کنیم و همین خودش داستانی جداگانه داشت. به دست آوردن این مطالب، اضافه کردن آن‌ها به منابع موجود و بعد استفاده از آن‌ها در تدوین نهایی فرایندی بسیار طولانی و دشوار بود. بارها لازم می‌شد میان دفترها، نهادها و مجموعه‌های مختلف رفت‌وآمد کنم، با افراد مختلف صحبت کنم و از آن‌ها کمک بخواهم. در نهایت کار کردن روی این کتاب برای من بسیار چالش‌برانگیز بود.

اهمیت شعر و هنر در نگاه اهل بیت (ع) به حدی است که بسته به شرایط، نوع مواجهه‌شان شامل محبت، سخت‌گیری، حمایت یا حتی مقابله متفاوت است. دقیقاً همین نوع نگاه را می‌توان در نگرش حضرت آقا هم مشاهده کرد.

* به عنوان کسی که بیشترین بررسی و مطالعه را روی بیانات مقام معظم رهبری در حوزه شعر داشته‌اید، می‌خواهم نگاه ایشان به مقوله شعر و ادبیات را تشریح کنید. نسبت رهبری و شعر چگونه است؟

وقتی به این مسئله نگاه می‌کنم، نزدیک‌ترین رویکرد به نگاه اهل بیت (ع) را در حوزه فرهنگ و هنر، در سیره مقام معظم رهبری می‌یابم. رفتار اهل بیت (ع) در مواجهه با اهل فرهنگ و هنر کاملاً متفاوت است با رویکرد آن‌ها نسبت به گروه‌های دیگر مانند نظامیان، سیاسیون یا تاجران. برخورد معصومین با یک دولتمرد سیاسی با برخوردشان نسبت به یک دوستدار اهل بیت (ع) به طور بنیادین تفاوت دارد. همین تفاوت نگاه را می‌توان در رابطه آن‌ها با شاعران و هنرمندان مشاهده کرد. اهل بیت (ع) میان کسی که فعالیت فرهنگی و هنری دارد و فردی که صرفاً زندگی عادی یا حرفه نظامی دارد، تمایز قائل می‌شوند. اهمیت شعر و هنر در نگاه اهل بیت (ع) به حدی است که بسته به شرایط، نوع مواجهه‌شان شامل محبت، سخت‌گیری، حمایت یا حتی مقابله متفاوت است. دقیقاً همین نوع نگاه را می‌توان در نگرش حضرت آقا هم مشاهده کرد. تأکیدی که ایشان بر فرهنگ و هنر دارند و فهم دقیقی که از اقتضائات این حوزه نشان می‌دهند، بارز و برجسته است. این رویکرد نه‌تنها منحصر به‌فرد بلکه الگویی شاخص و کم‌نظیر بین رهبران سیاسی و دولت‌مردان به شمار می‌رود. در تمام این سال‌ها، کمتر دیده‌ام مدیران فرهنگی یا مسئولان حکومتی چنین نگرشی داشته باشند. چنین دیدگاهی از سوی حضرت آقا ناشی از دانش عمیق و انسجام فکری ایشان در زمینه فرهنگ و هنر است. ایشان خود یک شخصیت فرهنگی برجسته هستند که این حوزه را به خوبی می‌شناسند. علاوه بر این، ارتباط عمیق‌شان با اندیشه‌های اهل بیت (ع) باعث شده تا این نوع نگاه را به شکلی بنیادین جذب کنند و در رفتار خود بروز دهند.

**

پیش از این در قالب همین پرونده گفتگوهایی با حجت الاسلام جواد محمدزمانی و شهاب مهری داشتیم که مشروح آن در پیوند زیر قابل دسترسی و مطالعه است:

* «مطالبات رهبرانقلاب در حوزه شعر توسط مسئولین محقق نشده است»

* «شعر خانواده‌محور موجب رضایت مقام معظم رهبری است»

* «شاعران غیرانقلابی هم شوق دیدار رمضانی با رهبر انقلاب دارند»



منیع: خبرگزاری مهر

«گنجشکک و حوض آرزوها» چاپ هفتمی شد


به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «گنجشکک و حوض آرزوها» به قلم سمیه علی نقی پور و به همت انتشارات کتاب جمکران، با ماجرای مسابقه «گنجشک‌ها و رسیدن به مسجد مقدس جمکران»، به چاپ هفتم رسید.

این کتاب که برای سنین دبستان مناسب است، پل سبز رنگی بین بچه‌ها و امام زمانشان می‌سازد. پلی که می‌توانند از آن رد شوند و یک قدم کوچک به سمت مهدویت بردارند. تصویرگری کتاب برعهده مریم ناجی بوده و تأثیر خوبی در شکل‌گیری ارتباط بهتر با قصه داشته است. ماجرا از این قرار است که گنجشکک داستان ما بال‌های کوچکی دارد و از قرقی تیزچنگال هم می‌ترسد، برای همین همه دوستانش در باغ انار مسخره‌اش می‌کنند و در نظر همه او گنجشکک ترسو و ضعیفی است. اما یک روز از وسط یک مسابقه پرواز، مسیر زندگی گنجشکک عوض می‌شود. او تصمیم می‌گیرد جای حوض آرزوها را پیدا کند و دیگر یک گنجشک شجاع بشود. البته که مسیر سختی در پیش دارد و وقتی گنبد فیروزه‌ای مسجد جمکران را می بیند راه‌های تازه‌ای پیش پایش باز می‌شود.

در عصری که تکنولوژی با قدرت می‌تازد، کتاب‌های غیرمستقیم، می‌توانند نقش اول سناریوی تربیت فرزند باشند. کتاب «گنجشکک و حوض آرزوها» برای والدینی که می‌خواهند با روشی نرم و شیرین، بچه‌ها را با امام زمان عج گره بزنند، خبرهای خوبی دارد. قرار است بچه‌ها با گنجشکک داستان از سختی‌ها عبور کنند، شجاعت و حل مساله را یاد بگیرند و در آخر احساس قوی‌تری نسبت به امام زمانشان در دل داشته باشند.

این روزها، انتشارات کتاب جمکران با برگزاری مسابقه کتابخوانی با محوریت این کتاب، از مخاطبینش دعوت کرده است تا اندازه ۹۰ صفحه مهمان مسجد مقدس جمکران باشند و از خنکای صحن‌های مسجد، لذت ببرند. در آخر کمک هزینه سفر به مشهد مقدس و شهر کریمه اهل بیت، هم چنین جوایز ارزشمند دیگری، در انتظار آن‌هاست.

کتاب «گنجشکک و حوض آرزوها» به قلم سمیه علی نقی پور، به همت انتشارات کتاب جمکران و با ارائه داستانی جذاب در موضوع مهدویت، به چاپ هفتم رسید.



منیع: خبرگزاری مهر

آموزش سواد مالی به کودکان با این کتاب‌ها


به گزارش خبرگزاری تسنیم، کسب مهارت سواد مالی و برخورداری از مدیریت مالی می‌تواند در سنین مختلف صورت گیرد؛ اما آموزش و یادگیری آن در سنین کودکی آسان‌تر و مؤثرتر است. کودکانِ بسیاری در محیط خانواده به دلیل نداشتن دغدغه کسب درآمد می‌توانند با بهره‌مندی از مهارت سواد مالی و هوش مالی قدمی مفید در مسیر داشتن زندگی اقتصادی مناسب و سالم بردارند. همچنین، داستان‌هایی که مبتنی بر فرهنگ و سبک زندگی ایرانی هستند با توجه به شرایط اقتصادی جامعه می‌توانند به کودکان ایرانی در یادگیری این مهارت ارزشمند بیشتر کمک کنند.

مجموعه شش جلدی «داستان‌های سواد مالی» که با عناوین مختلفی تألیف شده است، بر اساس رویکردهای ذکر شده می‌تواند برای کودکان و والدینی که دغدغه آموزش سواد مالی به فرزندان‌شان را دارند، مناسب باشد.

عناوین این مجموعه عبارت‌اند از: «کلاه ناقلا» اثر کلر ژوبرت و «پیراهن مهمانی» اثر فاطمه دانشور جلیل با تصویرگری فاطمه خسرویان، «بهترین هدیه‌ی روز مادر» نوشته سارا عرفانی و «تصمیم‌های دشوار» نوشته فاطمه شایان‌پویا و ملیحه شاهرخی‌جاوید با تصویرگری سیده زینب حسینی و «راز دُم‌پنبه‌ای» به قلم سمانه خاکبازان و «پیک دوچرخه» به قلم فرشته امیری با تصویرگری مریم فاضلی.

کتاب , سوره مهر , ادبیات کودک و نوجوان ,

در بخشی از متن کتاب «پیک دوچرخه» می‌خوانیم:

وقت بیکاری، با هر چیزی دم دستم بود بازی می‌کردم. یک بار داشتم با سرعت هرچه تمام‌تر، پیچ ساعت مچی مادرم را می‌چرخاندم که یک دفعه توی دستم شکست. مادرم خیلی ناراحت شد. مخصوصاً وقتی آقای ساعت‌ساز گفت که ساعتش تعمیر نمی‌شود.
از آن روز به بعد فقط یک چیز برایم مهم بود؛ خریدن ساعت مچی برای مادرم.

نشر مهرک، مجموعه شش جلدی «داستان‌های سواد مالی» را در 24 تا 36 صفحه مصور رنگی و بهای 175 هزار تومان منتشر کرده است.

انتهای پیام/



منبع: خبرگزاری تسنیم

مدیر کل روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی معرفی شد


به گزارش خبرگزاری مهر، آزاده نظربلند دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، احسان تدین را به عنوان مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد معرفی کرد. همچنین از خدمات محمدمهدی زرافشان، مدیرکل پیشین این اداره کل قدردانی شد.

متن حکم دبیرکل نهاد به این شرح است:

جناب آقای احسان تدین

سلام علیکم

نظر به سوابق و تجارب موفق و ارزشمند جنابعالی به موجب این حکم به‌عنوان مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور منصوب می‌شوید. انتظار می‌رود با بهره‌گیری از روش‌های نوآورانه، برنامه‌ریزی مؤثر و تعامل سازنده با بخش‌های مختلف نهاد در راستای تحقق مأموریتهای زیر اقدامات مؤثری به انجام رسانید:

– ارتقای جایگاه نهاد در سطح ملی و بین‌المللی، معرفی ظرفیت‌ها، فعالیت‌ها و دستاوردهای نهاد در داخل و خارج از کشور و تعامل مؤثر با مراکز علمی، فرهنگی و رسانه‌ای و سازمان‌های مشابه برای افزایش آگاهی عمومی درباره نقش نهاد.

– برنامه‌ریزی و اجرای راهبردهای نوین ارتباطی، طراحی برنامه‌های تبلیغاتی خلاقانه و بهره‌گیری از ابزارهای نوین برای انعکاس اهداف و رویدادهای نهاد.

– پایش و تحلیل دیدگاه‌های عمومی و رسانه‌ای، رصد مستمر اخبار و ارائه گزارش‌های تحلیلی جهت بهبود تصمیم‌گیری مدیریت ارشد.

– مدیریت حضور نهاد در فضای دیجیتال و توسعه حضور فعال در رسانه‌های اجتماعی برای تعامل بیشتر با مخاطبان.

– ایجاد هماهنگی با معاونان و مدیران نهاد و مشارکت فعال در جلسات سیاست‌گذاری برای هم‌افزایی در ارتباطات سازمانی.

امیدوارم با استعانت از خداوند متعال در راستای نیل به اهداف نهاد و سیاست‌های دولت چهاردهم در انجام امور محوله موفق و سربلند باشید.

آزاده نظربلند
دبیرکل»

بر اساس این گزارش، احسان تدین، متولد ۱۳۶۳، دانش‌آموخته رشته علوم ارتباطات اجتماعی است و مدیر روابط عمومی فرهنگسراهای رسانه و اندیشه، معاون آفرینش و اجرای مدیریت فرهنگی و هنری منطقه ۷، رئیس بین‌الملل سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و معاون مؤسسه آموزش شهر از جمله سوابق وی به شمار می‌رود.



منیع: خبرگزاری مهر