به گزارش خبرگزاری مهر، مجموعه رمان‌های مصور «میرانا» نوشته امید کوره‌چی یک حماسه‌ی هفت‌جلدی است که در مرز واقعیت و افسانه به روایت سرگذشتی رازآلود می‌پردازد. این کتاب که با تکیه بر آیات کلام الله مجید به رشته تحریر درآمده است روایتی بر جنگ بی‌وقفه برای دستیابی به قدرت، جاودانگی در میان نیروهای پنهان است.
شخصیت‌های این مجموعه هرکدام حامل سرگذشتی رازآلود و سرنوشت‌هایی پیچیده‌اند که در طول مسیر، با انتخاب‌های دشوار، چالش‌های مرگبار و حقایقی غیرمنتظره مواجه می‌شوند. بر این اساس این مجموعه در عناوینی همچون هفت جن، لوثیا، صخور، هبذول، کاثیا و….. منتشر شده است.
هفت جن داستان جوان جادوگری است که ناخواسته وارد ماجرای آخرالزمانی و تقابل «خیر» و «شر» می‌شود. قهرمان داستان که نسبت به علوم غریبه احاطه کامل دارد با کمک دو همراه خود، یک فرشته و یک جن؛ وارد نبرد با یک «مرتاض» اهریمنی می‌شود که سپاهی از دیوها و شیاطین را در اختیار داشته و قصد دارد با گشودن دروازۀ اساطیری سلیمان نبی، مسیر مسدود اجنه تمرد کننده را گشوده و به قدرت برتر و مطلق دست پیدا کند. قهرمان داستان که با بکارگیری طلسم‌ها مقابل مرتاض و جن‌های او ایستاده، باید به فکر نجات «میرانا» زنی که عاشقش شده هم باشد و…
در دیگر کتاب‌های این مجموعه با داستان پریان نیز همراه می‌شویم و به خوانش روایت‌های مختلف موجودات می‌پردازیم.
در بخشی از کتاب نیاسو می‌خوانیم؛
«صدای جوان سفیدپوش میان روحم آونگ شد و برده به امیدی روشن سر خود را بلند کرد که جوان تیغه‌ی کارد را به سمت روح من گرفت و زیر لب چیزی خواند و به یکباره نور باریک سفیدی از تیغه‌ی کارد او ساطع شد و بین دو ابروی روحم فرو رفت که درجا آتش اسارت ستاره شش پره از پیشانی برده پاک شد و از پس آن روحم آنی سرشار از نور و روشنی گشت که شیطان بزشکل دست از پیشانی روحک پس کشید و فوری جستی به عقب نشست.»
این مجموعه در ادامه کتاب نوجوان «هفت جن» نوشته شده است و همچون این کتاب آثار در ژانر وحشت خلق شده‌اند.
مجموعه رمان‌های مصور «میرانا» نوشته امید کوره‌چی توسط استودیو کمیکا و انتشارات میرانا وارد بازار کتاب شده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب «فواره گنجشک‌ها»، نوشته محمود پوروهاب از جمله معدود آثاری است که تلاش دارد بخشی از شکوه سیرت امام صادق(ع) را برای گروه سنی کودک در قالب داستان روایت کند.
کتاب حاضر شامل 32 داستان کوتاه است که نویسنده در هرکدام، به بخشی از خصائص اخلاقی و سیره این امام همام اشاره کرده است. حکیمه سادات نظیری، فعال حوزه کتاب، در یادداشتی که برای انتشار در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار گرفته، نگاهی انداخته است به این اثر از پوروهاب. این یادداشت در آستانه سالروز شهادت صادق آل محمد(ع) به این شرح منتشر می‌شود:
زندگی اهل بیت(ع) پس از شهادت سیدالشهداء دگرگون شد. خلفای بعد از یزید، می‌دانستند که دیگر آزار و اذیت امام جامعه و به شهادت رساندن ایشان بهای بسیار سنگینی دارد پس…
«فواره گنجشک‌ها» داستان زندگی امام جعفر صادق(ع) است. داستان‌هایی روان و دلنشین که از کودکی و تولد امام آغاز شده و روزهای امامت امام محمدباقر(ع) و شهادت ایشان را نیز نشان می‌دهد. این کتاب به خوبی نشان می‌دهد که خلفای پس از یزید، چطور امام را در سخت‌ترین لحظه‌ها محاصره می‌کردند و همین نکته سختی کار ائمه را نشان می‌دهد.
داستان‌های کتاب از زوایای مختلفی نوشته شده و جنبه‌های گوناگونی از زندگی امام صادق(ع) را به ما نشان می‌دهد. مثلاً داستان تولد امام از زبان دخترک کوچک و شیرین زبانی روایت می‌شود که دختر خادمه خانه است و با تولد امام، انگار که فواره گنجشک‌ها را احساس می‌کند. گنجشک‌هایی که می‌پرند و سروصدا می‌کنند و شادترین لحظه عمرشان را جشن می‌گیرند.
گاهی هم داستانی می‌خوانیم از سیاست بازی خلفا و اذیت و آزارهایی که برای تحقیر یا توهین به اهل بیت ترتیب می‌دادند. برخی داستان‌ها هم ما را می‌نشاند پای نور امام و حال و هوای حجره و زندگی باصفای امام ششم شیعیان را به تصویر می‌کشد.
مولای ما جعفر صادق(ع) بیشترین شاگردان را در طول سالهای امامت اهل بیت، تربیت فرموده است. این شاگردان بعدها کتاب نوشته‌اند، خودشان تدریس کرده و شاگردان بیشتری را از نور علم امام سیراب کرده‌اند.
زندگی امام ششم شیعیان از جهات بسیاری قابل توجه است؛ چرا که با جهان ما سوای همه نکاتی که در عصر اهل بیت وجود دارد، به جهت علمی بودن همبستگی بالایی دارد. شاید خواندن خط به خط زندگی امام هم برای ما واجب باشد. برای ما شیعیانی که در عصر علم‌زدگی زندگی می‌کنیم و بسیار می‌بینیم که مسلمانان و علی الخصوص شیعیان را محکوم به عقب‌ماندگی می‌کنند.
«فواره گنجشک ها» تلاش درخشانی از محمود پوروهاب است تا شده حتی یک گام به امام جعفر صادق(ع) نزدیک شویم. اما این گام گام اول است.
امروز یکی از بزرگترین جهادها می‌تواند جهاد علمی باشد چرا که اگر جهاد علمی شاخ ظلم را نمی‌شکست این‌همه شهدای هسته‌ای و دانشمند نداشتیم. همین امر نشان می‌دهد علم‌اندوزی و پیشرفت روز افزون کشورهای اسلامی، دشمن را چنان به زمین می‌کوبد که اینطور دست به ترور می‌زند.
«فواره گنجشک‌ها» داستان است. داستان‌های کوتاهی که حتی نوجوانان می‌توانند بخوانند و لذت ببرند. همین آینده سازان جوان و غیور.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب، طاهره طهرانی: «پروین شخصیتی آرام و باوقار داشت و هیچ زمانی او را بی حوصله ندیدم، پروین اهل خودستایی نبود.» این سخن سعید نفیسی است درباره پروین اعتصامی که امروز تولد اوست.
رخشنده اعتصامی _که ما به نام پروین اعتصامی می‌شناسیم_ یکی از برجسته‌ترین شاعران زن ایران است. او در ۲۵ اسفند سال ۱۲۸۵ در تبریز به دنیا آمد.
اعتصامی از کودکی تحت تأثیر پدرش، یوسف اعتصامی (ادیب و مترجم و نماینده و رئیس کتابخانه مجلس شورای ملی)، با ادبیات فارسی و عربی آشنا شد. او که چهارمین و آخرین فرزند خانواده بود، سه برادر بزرگ‌تر از خود به نامهای ابوالحسن، ابوالفتح و ابوالنصر داشت. پروین تحصیلات رسمی خود را در مدرسه آمریکایی دختران تهران به پایان رساند و در سال ۱۳۰۳ فارغ‌التحصیل شد. سخنرانی او درباره تاریخ ظلم و نابرابری مردان نسبت به زنان از آغاز تمدن‌ها بود و به اصلاح این وضعیت در اروپا و مقایسه آن با بی‌سوادی و ناآگاهی زنان ایران پرداخت. در بخش‌هایی از سخنان خود که به عنوان «اعلامیه زن و تاریخ» شناخته می‌شود، گفت: «داروی بیماری مزمن شرق، منحصر به تربیت و تعلیم است. تربیت و تعلیم حقیقی که شامل زن و مرد باشد و تمام طبقات را از خوان گسترده معرفت مستفید نماید.
ایران، وطن عزیز ما که مفاخر و مآثر عظیمه آن زینت‌افزای تاریخ جهان است، ایران که تمدن قدیمش اروپای امروز را رهین منت و مدیون نعمت خویش دارد، ایران با عظمت و قوتی که قرن‌ها بر اقطار و ابحار عالم حکمروا بود، از مصائب و شداید شرق سهم وافر برده، اکنون دنبال گمگشتۀ خود می‌دود و به دیدار شاهد نیکبختی می‌شتابد. پیداست برای مرمت خرابی‌های زمان گذشته، اصلاح معایب حالیه، و تمهید سعادت آتیه، چه مشکلاتی در پیش است. ایرانی باید ضعف و ملالت را از خود دور کرده، تند و چالاک این پرتگاه‌ها را عبور نماید. امیدواریم به همت دانشمندان و متفکرین، روح فضیلت در ملت ایجاد شود و با تربیت نسوان اصلاحات مهمۀ اجتماعی در ایران فراهم گردد. در این صورت بنای تربیت حقیقی استوار خواهد شد و فرشتۀ اقبال در فضای مملکت سیروس (کورش) و داریوش بال‌گشایی خواهد کرد…» این لحن و متن پروین ۱۸ ساله در روز فارغ التحصیلی نشان می‌دهد که او زنی پیشرو و تأثیرگذار خواهد بود.
شناسنامه پروین اعتصامی
پروین در سال ۱۳۱۳ و در ۲۸ سالگی با فضل‌الله اعتصامی _از بستگان پدرش_ ازدواج کرد، اما این ازدواج به دلیل تفاوت‌های فکری تنها چند هفته دوام آورد و او به تهران بازگشت. پس از جدایی، مدتی به عنوان کتابدار در کتابخانه دانشسرای عالی تهران (دانشگاه خوارزمی امروز) فعالیت می‌کرد.
زمانی که پروین اعتصامی تخلص پروین را برای خود انتخاب کرد، نام شناسنامه‌ای خود را نیز به پروین تغییر داد. پیش از آنکه این تخلص را برگزیند، نام پروین در میان اسامی دخترانه ایرانی رایج نبود. از همین رو، ملک‌الشعرای بهار او را شاعری نوگرا و سنت‌شکن می‌داند:
از غبار فکر باطل، پاک باید داشت دل
تا بداند دیو، کاین آئینه جای گرد نیست
مرد پندارند پروین را، چه برخی ز اهل فضل
این معما گفته نیکوتر، که پروین مرد نیست
نخستین دیوان اشعار او در سال ۱۳۱۴ منتشر شد که شامل ۱۵۶ قطعه شعر بود. این دیوان نشان‌دهنده تسلط او بر قالب‌های کلاسیک فارسی مانند قصیده، مثنوی، و مناظره است. اشعار پروین اغلب به موضوعات اخلاقی، اجتماعی، عدالت‌خواهی، آموزش زنان، و مبارزه با ظلم می‌پردازند. او از شخصیت‌ها و عناصر نمادین مانند حیوانات، گیاهان، و مفاهیم انتزاعی برای بیان پیام‌های خود استفاده می‌کرد. سبک مناظره یکی از ویژگی‌های برجسته آثار اوست. وی حدود ۶۵ شعر مناظره‌ای سروده که در آنها مفاهیمی چون زندگی و مرگ، عدالت اجتماعی، و اهمیت دانش مطرح شده‌اند.
پروین با ایجاز و سادگی، فضایی را خلق می‌کرد که مخاطب را به درون داستان می‌برد. استفاده به جای او از ایجاز در فضاسازی به سرعت انتقال معنا کمک می‌کند. او در توصیفات خود سادگی و موجز بودن را رعایت می‌کند، صرفاً به اصل داستان می‌پردازد و از توصیفات طولانی پرهیز می‌کند. این شیوه باعث می‌شود که مخاطب به سرعت وارد داستان شود و با شخصیت‌ها همدردی کند پروین اعتصامی به دلیل توانایی‌اش در ترکیب موسیقی معنوی با سادگی زبان شعر شناخته می‌شود. او نه تنها یکی از مهم‌ترین شاعران زن ایران است، بلکه تأثیر عمیقی بر ادبیات فارسی داشته است. اشعار او همچنان الهام‌بخش نسل‌های مختلف است. پروین در زمانه خود هم پیشتاز و پیشگام است و هم عمیقاً به ارزشهای معنوی و سنت‌های ایرانی ایمان دارد.
تأثیر پدر پروین در زندگی او غیرقابل‌انکار است، اما ارتباط او با بزرگان عصر خویش نیز در شکل‌گیری سبک ادبی‌اش نقش بسزایی داشت. واقعیت آن است که پروین تحت تأثیر شرایط زمانه و تحولات سیاسی دوره خود قرار گرفت، و این رخدادهای اجتماعی قالب شعری او را شکل دادند و توانستند خط فکری منحصربه‌فردی برای وی رقم بزنند. پروین اعتصامی در دوره‌ای زیست که فرمان مشروطه به امضا رسید. برای مردمانی که جز ستم شاهان و ظلم اربابان، شیوه دیگری از حکومت را تجربه نکرده بودند، این رویداد بسیار مهم تلقی می‌شد و بازتاب‌های آن در اشعار پروین به‌وضوح دیده می‌شود.
افزون بر وقایع داخلی، جنگ جهانی دوم نیز در خارج از مرزها در جریان بود و شرایط زندگی را دشوارتر کرده بود. به قدرت رسیدن رضاخان هم بر دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسی پروین تأثیر گذاشت، به‌گونه‌ای که با بهره‌گیری از ادبیات خود به مقابله با فقر، بی‌عدالتی اجتماعی و دیگر مشکلات جامعه پرداخت. محور اصلی اشعار پروین ظلم‌ستیزی است و توجه او به مسائل اجتماعی تا حدی پررنگ است که عناصر دیگر کمتر در آثارش نمود پیدا کرده‌اند. در عین حال لطافت و ریزبینی و نکته سنجی زنانه او در همه اشعارش به چشم می‌خورد.
پروین و شعرش
در ادبیات فارسی، برجسته‌ترین نمونه‌های حکایت‌پردازی و داستان‌سرایی غالباً به صورت منظوم ارائه شده‌اند که بیشتر آنها در قالب مثنوی نگاشته شده‌اند. از آنجا که قالب مثنوی امکان بیان موضوعات بلند و گسترده را فراهم می‌آورد، داستان‌های طولانی با بخش‌های مختلف اما در چارچوبی یکپارچه، مانند شاهنامه و آثار نظامی و پیروان او، به وجود آمده‌اند. برخی از این آثار نیز، نظیر کلیله و دمنه یا مثنوی مولوی، به سبک داستان در داستان تنظیم شده‌اند. در این شیوه، شاعر با توجه به انگیزه‌ی سرودن اثر، در هر بخش متناسب با داستان بیان‌شده نتیجه‌گیری کرده و اغلب نتیجه را به شکلی مستقیم مطرح نموده است.
پروین اعتصامی در عمر کوتاه خود تقریباً در تمامی قالب‌های شعری مانند قطعه، قصیده، مثنوی، غزل و مسمط سروده است، اما بیشترین شهرت و تسلط او در سرودن قطعه نمایان است، به‌گونه‌ای که حدود یک‌سوم دیوان وی را قطعات تشکیل می‌دهند. مهارت پروین در سرودن این قالب شعری به حدی است که نام او در کنار بزرگترین قطعه‌سرایان شعر فارسی همچون انوری و ابن یمین به چشم می‌خورد. پس از قطعات، مثنوی و قصیده بیشترین حجم دیوان پروین را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال، مثنوی جایگاه ویژه‌ای در آثار پروین دارد. مثنوی‌های پروین حدود یک‌چهارم کل اشعار او را تشکیل می‌دهند. موضوع بیشتر حکایت‌های موجود در قالب مثنوی در دیوان وی اخلاقی است. مضامین این حکایت‌ها گاه زاده ذهن خلاق خود او هستند و گاه برگرفته از شاعران گذشته، که پروین با قلم توانا و اندیشه نو لباسی تازه بر آنها پوشانده است. نمونه‌ای از این امر را در حکایت جامه عرفان می‌خوانیم؛
به درویشی، بزرگی جامه‌ای داد
که این خلقان بنه، کز دوشت افتاد
چرا بر خویش پیچی ژنده و دلق
چو می‌بخشند کفش و جامه‌ات خلق
چو خود عوری، چرا بخشی قبا را
چو رنجوری، چرا ریزی دوا را
کسی را قدرت بذل و کرم بود
که دیناریش در جای درم بود
بگفت ای دوست، از صاحبدلان باش
به جان پرداز و با تن سرگران باش
تن خاکی به پیراهن نیرزد
وگر ارزد، به چشم من نیرزد
ره تن را بزن، تا جان بماند
ببند این دیو، تا ایمان بماند
قبائی را که سر مغرور دارد
تن آن بهتر که از خود دور دارد
از آن فارغ ز رنج انقیادیم
که ما را هر چه بود، از دست دادیم
از آن معنی نشستم بر سر راه
که تا از ره شناسان باشم آگاه
مرا اخلاص اهل راز دادند
چو جانم جامهٔ ممتاز دادند…
که مضمون آن شباهت زیادی به حکایتی از بوستان سعدی دارد با این مطلع: فقیهی کهن جامه‌ای تنگدست.
قصه گویی پروین
پروین در اشعار خود از شیوه‌های قصه‌گویی منحصر به فردی استفاده کرده است که به ایجاد یک تجربه روایی و نمایشی برای مخاطب کمک می‌کند. او با ترکیب عناصر نمادین و روایت گفتگوهای مستقیم، اشعارش را از حالت توصیفی خارج و به یک نمایش زنده تبدیل می‌کند.
او با استفاده از گفتگوهای مستقیم چند اثر ایجاد می‌کند، از جمله نمایشی ساختن داستان. گفتگوهای مستقیم بین شخصیت‌ها، داستان را به یک نمایش تبدیل می‌کند. این شیوه باعث می‌شود مخاطب خود را در جمع مناظره‌گران احساس کند و با آنها همدردی کند. اثر دیگر گفتگوی مستقیم تأثیرگذاری بر مخاطب است. این روش روایی، مخاطب را به قضاوت در مورد گفتگوها و استنباط پیام‌های شاعر تشویق می‌کند.
در عین حال پروین با استفاده از عناصر نمادین، لایه‌های شعرش را رنگ و معنا می بخشد. نمادگرایی و استفاده پروین از عناصر مختلف طبیعت و موجودات برای بیان مفاهیم اخلاقی و اجتماعی به گونه‌ای است که این عناصر نمادین به عنوان نماینده‌های فکری خاصی عمل می‌کنند و هر یک در اثبات حقانیت خود سخن می‌گویند. چند صدایی و شخصیت پردازی در این روایت منظوم بسیار مؤثر است. او در توصیفات خود به سادگی و موجز بودن توجه دارد و صرفاً به اصل داستان می‌پردازد، بدون اینکه با توصیفات طولانی مخاطب را از موضوع اصلی دور کند.
شیوه حکایت‌پردازی پروین هم خاص است. او در حکایت‌های خود از روش حکایت‌پردازی بزرگان شعر کلاسیک فارسی استفاده می‌کند، اما با تاکید بر مفاهیم اجتماعی و اخلاقی زمانه خود. مضامین نو را در قالب کهن و آشنا می‌ریزد و به روانی بیان می‌کند. در عین حال به سبک قصه گویان قدیم در حکایت‌های او، شاعر به عنوان راوی دانای کل ظاهر می‌شود و داستان را از زبان قهرمانان نقل می‌کند، اما نتیجه را خود بیان می‌کند.
توجه پروین به تأثیر بر مخاطبانش را می‌توان در وجه تعلیمی اشعارش دید. اشعار پروین به ویژه برای کودکان و نوجوانان بازنویسی شده‌اند تا مفاهیم اخلاقی و انسانی و البته سنت‌ها و مضامین بلند فرهنگ و دین و اخلاق را به زبان ساده‌تر منتقل کنند. همچنین قصه‌های او به دلیل ساختار نمایشی و نمادین، مخاطبان را به تفکر و قضاوت در مورد پیام‌های اخلاقی تشویق می‌کند و بر نسل‌های بعد تأثیر می‌گذارد.
شیوه روایت پروین
شیوه روایت پروین اعتصامی در مقایسه با سایر شاعران کلاسیک فارسی از چندین جنبه قابل توجه است. او با ترکیب عناصر کلاسیک و مدرن، روایتگری را به شکل منحصر به فردی در اشعار خود به کار گرفت.
او از عناصر کلاسیک و سنتی شعر فارسی بهره می‌گیرد ولی با رویکرد مدرن و نوگرایانه. پروین اعتصامی از باستان گرایی واژگانی و نحوی برای ایجاد فخامت و شیوایی زبان استفاده می‌کند، اما با رویکردی مدرن و اجتماعی. همچنین او مناظره و حکایت را به عنوان ابزارهای روایی به کار می‌گیرد، اما با تاکید بر مفاهیم اخلاقی و اجتماعی که در زمانه خود می‌خواست بیان کند.
روایتگری نمایشی هم وجهی از زنانگی او در شعر است، پروین از گفتگوهای مستقیم بین شخصیت‌ها استفاده می‌کند تا اشعارش را به یک نمایش زنده تبدیل کند. این شیوه مخاطب را به قضاوت و همدردی با شخصیت‌ها تشویق می‌نماید. در عین حال او از حیوانات، اشیا، و طبقات اجتماعی به عنوان شخصیت‌های روایت استفاده می‌کند تا مفاهیم اخلاقی و اجتماعی به مخاطب منتقل شود. گفتگوی سیر و پیاز، سوزن و نخ، نخود و لوبیا، موی سپید و موی سیاه، نهال و درخت خشک و… نمونه‌های شگفت انگیزی است از خیال انگیزی و شخصیت پردازی با اشیایی که هر روز می‌توان دید اما کمتر کسی چنین مضامین بلندی را از زبان آنها و گفتگوی آنها بیرون می‌کشد:
سیر یک روز طعنه زد به پیاز
که تو مسکین چقدر بدبویی
گفت از عیب خویش بی‌خبری
زان ره از خلق، عیب می‌جویی
گفتن از زشترویی دگران
نشود باعث نکورویی
تو گمان می‌کنی که شاخ گلی؟
به صف سرو و لاله می‌رویی؟
یا که همبوی مشک تاتاری؟
یا ز ازهار باغ مینویی؟
خویشتن بی‌سبب بزرگ مکن
تو هم از ساکنان این کویی
ره ما گر کج است و ناهموار
تو خود این ره چگونه می‌پویی؟
در خود آن به که نیک‌تر نگری
اول آن به که عیب خود گویی
ما زبونیم و شوخ‌جامه و پست
تو چرا شوخ تن نمی‌شویی؟
تا گفتگوی درونی مادر موسی وقتی فرزندش را به نیل می‌سپارد، و وحی خداوند بر قلب او و داستان نمرود را گفتن:
مادر موسی، چو موسی را به نیل
در فکند، از گفتهٔ رب جلیل
خود ز ساحل کرد با حسرت نگاه
گفت کای فرزند خرد بی‌گناه
گر فراموشت کند لطف خدای
چون رهی زین کشتی بی ناخدای
گر نیارد ایزد پاکت به یاد
آب خاکت را دهد ناگه به باد
وحی آمد کاین چه فکر باطل است
رهرو ما اینک اندر منزل است
پردهٔ شک را برانداز از میان
تا ببینی سود کردی یا زیان
ما گرفتیم آنچه را انداختی
دست حق را دیدی و نشناختی؟
در تو، تنها عشق و مهر مادری است
شیوهٔ ما، عدل و بنده پروری است
نیست بازی کار حق، خود را مباز
آنچه بردیم از تو، باز آریم باز
سطح آب از گاهوارش خوش‌تر است
دایه‌اش سیلاب و موجش مادر است
رودها از خود نه طغیان می‌کنند
آنچه میگوئیم ما، آن می‌کنند
ما، به دریا حکم طوفان می‌دهیم
ما به سیل و موج فرمان می‌دهیم
نسبت نسیان بذات حق مده
بار کفر است این، بدوش خود منه
به که برگردی، بما بسپاریش
کی تو از ما دوست‌تر میداریٖش…
پروین تفاوت زیادی با شاعران کلاسیک دارد. در حالی که شاعران کلاسیک مانند فردوسی و سعدی بیشتر بر موضوعات حماسی، عرفانی، یا مدح متمرکز بودند، پروین بر مفاهیم اجتماعی و اخلاقی تاکید داشت. همچنین اشعار پروین به سادگی و موجز بودن معروف است، در حالی که شاعران کلاسیک اغلب به توصیفات طولانی‌تر و پیچیده‌تر گرایش داشتند.
ورودی خانه پروین اعتصامی در تبریز
پروین اعتصامی در روایت‌های خود از فضاسازی به شیوه‌ای استفاده می‌کرد که مخاطب را به صحنه داستان می‌کشاند. او با ایجاز و سادگی، فضایی را خلق می‌کرد که مخاطب را به درون داستان می‌برد. استفاده پروین از ایجاز در فضاسازی به سرعت انتقال معنا کمک می‌کند. او در توصیفات خود سادگی و موجز بودن را رعایت می‌کند، صرفاً به اصل داستان می‌پردازد و از توصیفات طولانی پرهیز می‌کند. این شیوه باعث می‌شد که مخاطب به سرعت وارد داستان شود و با شخصیت‌ها همدردی کند. در شعر «اشک یتیم»، او با یک بیت، فضا را ترسیم می‌کند:
روزی گذشت پادشهی از گذرگهی
فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست…
در همین یک بیت مخاطب را به صحنه حادثه می‌برد.
ایجاد فضاهای عاطفی و پایان بندی هم در شعر پروین جالب توجه است. پروین با ایجاد فضاهای عاطفی، کاری می‌کند تا مخاطب با شخصیت‌های داستان همذات‌پنداری کند. مانند این شعر:
دختری خرد، شکایت سر کرد
که مرا حادثه بی مادر کرد
دیگری آمد و در خانه نشست
صحبت از رسم و ره دیگر کرد
موزهٔ سرخ مرا دور فکند
جامهٔ مادر من در بر کرد
یاره و طوق زر من بفروخت
خود گلوبند ز سیم و زر کرد
سوخت انگشت من از آتش و آب
او به انگشت خود انگشتر کرد
دختر خویش به مکتب بسپرد
نام من، کودن و بی مشعر کرد
اشک خونین مرا دید و همی
خنده‌ها با پسر و دختر کرد
هر دو را دوش به مهمانی برد
هر دو را غرق زر و زیور کرد
نزد من دختر خود را بوسید
بوسه‌اش کار دو صد خنجر کرد
عیب من گفت همی نزد پدر
عیب جوئیش مرا مضطر کرد…
پروین بعضی داستان‌های خود را با پایان باز می‌گذارد، تا مخاطب به تفکر در مورد سرنوشت شخصیت‌ها ادامه دهد.
تفاوت فضاسازی در شعر پروین با شاعران کلاسیک از ویژگی‌های مدرن شعر اوست. در ادبیات کلاسیک فارسی، شاعران اغلب به توصیفات طولانی‌تر و استعاره‌ها و تشبیهات پیچیده‌تر برای فضاسازی می‌پرداختند. در مقابل، پروین با استفاده از ایجاز و نمادگرایی، فضای شعرش تصویری تر و واضح‌تر و تجربه خواندن شعر را به یک تجربه نمایشی تبدیل می‌کند.
تأثیرگذاری بر شاعران معاصر هم از ویژگی‌های پروین اعتصامی است. او به عنوان یکی از پیشگامان شعر نو در ایران شناخته می‌شود و بسیاری از شاعران معاصر از او الهام گرفته‌اند.
خاموشی پروین
سرانجام پروین اعتصامی _اختر چرخ ادب ایران_ در فروردین ۱۳۲۰ به دلیل ابتلاء به حصبه در تهران درگذشت و در قم در حرم حضرت معصومه (س) در کنار مزار پدرش به خاک سپرده شد. قطعه معروف او برای سنگ گورش نیز از اشعار خواندی اوست.
مزار پروین اعتصامی و پدرش یوسف اعتصامی در حرم حضرت معصومه (س)
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب: گمان بسیاری این است که سرایش شاهنامه ۳۰ سال طول کشیده و در ۲۵ اسفند به پایان رسیده است. بر اساس این ابیات از خود فردوسی:
بسی رنج بردم در این سال سی
عجم زنده کردم بدین پارسی
نمیرم از این پس که من زنده‌ام
که تخم سخن را پراکنده‌ام
اما بیتی دیگر در شاهنامه است که زمان سرایش این اثر عظیم را سی و پنج سال می‌داند، وقتی فردوسی در ایام پیری و فقر است و می‌گوید:
سی و پنج سال از سرای سه پنج
بسی رنج بردم به امید گنج
به همین ترتیب دو روز را می‌توان روز اتمام سرایش شاهنامه دانست. اما اول گفتن این مقدمه ضروری است که ما انسان‌ها با زمان‌ها مأنوسیم، هر کدام از روزهای ماه در ایران نامی داشته‌اند. این نام‌گذاری به منظور پرورش ویژگی‌های اخلاقی و معنوی در افراد انجام می‌شد. همچنین، هرگاه نام روز با نام ماه یکی می‌شد، آن روز را جشن می‌گرفتند و این جشن‌ها به عنوان جشن‌های ماهانه شناخته می‌شدند.
علاوه بر این، نام‌گذاری روزها به نام ایزدان و مفاهیم دینی، نشان‌دهندهٔ ارتباط تنگاتنگ بین زندگی روزمره و باورهای دینی در ایران باستان است. این سنت به مردم کمک می‌کرد تا در هر روز از سال با یک مفهوم اخلاقی یا دینی خاص در ارتباط باشند و از این طریق به رشد معنوی و اخلاقی خود بپردازند. نامهای روزهای ماه در سال ایرانی به ترتیب به این صورت هستند:
هرمز یا اورمزد: روز اول هر ماه به نام اهورا مزدا بوده است
بهمن یا وهُمن: یکی از امشاسپندان / منش نیک
اردیبهشت: یکی از امشاسپندان / پاکی و تقدّس
شهریور روز: یکی از ایزدان در جهان مینوی / فرّ و اقتدار
سپندارمذ: یکی از امشاسپندان / بردباری و فروتنی، خرد مقدّس نگهبان زمین
خرداد روز: یکی از امشاسپندان / مظهر کمال الهی
اَمرداد یا مرداد: یکی از امشاسپندان / مظهر جاودانگی الهی
دی‌به آذر: از صفات اهورا مزدا در اوستا
آذر روز: نگهبان آتش نزد ایرانیان باستان
آبان روز: نگهبان آب
خور روز: روز خورشید
ماه روز: روز ماه
تیر یا تَشتَرروز: نام فرشتۀ موکّل باران
گئوش روز: سرشت زمین و جانداران (هم ریشه با geo به معنی زمین در انگلیسی)
دی به مهر: از صفات اهورا مزدا در اوستا
مهر (میثر یا میتر): مهر یا میثره یا میترا محافظ عهد و پیمان است، فرشته فروغ و روشنایی است.
سروش روز: پیام آور اهورا مزدا به انسان، در ادب فارسی سروش مترادف هاتف غیبی است.
رشن روز: دادگری، از داوران روز پاداش که با مهر و سروش روان‌ها را داوری می‌کنند
فروردین: روان یا فره‌وهر درگذشتگان
بهرام یا وهرام: نگهبان مسافران است و جنگاوران، نام فارسی سیاره مرّیخ
رام یا رامن: آشتی و آسایش و آرامش و صلح
باد یا وای: باد
دی به دین: روز آفریدگار، آفریننده
دین: کیش و قانون و وجدان درونی
اَرد روز: راستی و درستی
اَشتاد: راهنمای مینویان و جهانیان است به بهشت
آسمان روز: روز آسمان
زامیاد: نگهبان زمین
مهراسپند: گفتار نیک
انارام روز: روشنایی بی پایان، مظهر جلال اهورامزدا
در اشعار فردوسی، مسعود سعد سلمان، منوچهری و بسیاری از شاعران به وِیژه در خطه خراسان به نامهای روزها در ایران اشاره شده است.هر روز به یکی از این امشاسپندان یا مفاهیم اختصاص داده می‌شد تا مردم در طول سال با آنها ارتباط معنوی برقرار کنند. این سنت نه تنها به عنوان یک تقویم، بلکه به عنوان یک راهنمای اخلاقی و دینی عمل می‌کرد.
فردوسی در داستان جمشید وقتی درباره نوروز صحبت می‌کند می‌گوید:
سرِ سالِ نو هرمز فوردین
برآسوده از رنج دل تن ز کین…
به هرمز روز یعنی اولین روز هر ماه اشاره می‌کند که اولین روز فروردین است و مصادف با نوروزی که جمشید پایه گذاری می‌کند و در این روز به آسمان می‌رود. اما به دو روز دیگر در شاهنامه اشاره می‌شود،، فردوسی ابتدا در سال ۳۸۴ در بیتی به تاریخ اتمام شاهنامه اشاره می‌کند:
چو شد آخر این داستان بزرگ
سخن‌های آن خسروان سِتُرگ
مه بهمن و آسمان روز بود
که کلکم بدین نامه پیروز بود
آسمان روز روز ۲۷ هر ماه بوده است. دومین روز هم ۲۵ اسفند سال ۴۰۰ هجری قمری است بر اساس این بیت:
سر آمد کنون قصه یزدگرد
به ماهِ سپندارمذ روز ارد
روزِ ارد یا ارد روز ۲۵ روز از هر ماه بوده، ارد (که در نیمه اول اردیبهشت هم می‌بینیم) با خوشبختی و بخت رابطه دارد. روزی که فردوسی در ۷۱ سالگی و بعد از چند سال، ویرایش شاهنامه را تمام می‌کند و آن را می‌بندد. به این ترتیب حکیم طوس نه تنها ۳۵ سال از عمر خود را صرف سرایش این کتاب و بقای زبان فارسی می‌کند، که تمام دارایی و سلامت و ثروت خود را هم بر سر انجام این کار عظیم می‌گذارد.
*
ما با زمان‌ها مأنوسیم، همانطور که با مکان‌ها. هنوز هم روزهایمان را به قراری با فضائل و عبادات مرتبط میدانیم. در روز پنج نوبت در زمان‌هایی خاص نماز می‌خوانیم، به جهتی خاص که مکان قبله مان است. روزهایی را عید میدانیم و جشن می‌گیریم و گرامی می‌داریم آئین‌ها و سنت‌های آن را. بزرگان سرزمین مان را و بزرگان دین مان را گرامی می‌داریم، سوم خرداد برای مان با نام خرمشهر و آزادی اش همراه است، در آستانه نیمه رمضانیم که میلاد امام حسن (ع) است و یک ماه از نیمه شعبان گذشته که یادآور امام عصر (عج) است، عزیز در غیبتی او را امام زمان می‌نامیم. ما با زمان‌ها مأنوسیم، بسیار.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ابراهیم حیدری، قائم‌مقام نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با اشاره به اینکه با تدبیر شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب، مشکل ناشران برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران در قالب و فرمی تازه حل شد، عنوان کرد: در پی اعتراض تعدادی از کتابفروشان به این تصمیم، ستاد اجرایی نمایشگاه موضوع را مجدداً در شورای سیاستگذاری مورد بحث قرار داد که اعضا پس از تبادل‌نظر مجدد بر رأی قبلی خود اصرار داشتند؛ اما تأکید کردند که معاونت فرهنگی به اشکال دیگر از کتابفروشان در طول سال حمایت کند.
وی ادامه داد: برای رسیدن به شکلی کم‌خطر و ایده‌آل که نه‌تنها عاری از تعارض منافع و بلکه موجب ثمربخشی و افزایش رضایتمندی همه دست‌اندرکاران و علاقه‌مندان کتاب نیز باشد، مقرر شد از بابت تجربیات گذشته و هم‌فکری و تبادل نظر اقدامی صورت پذیرد که منافع ذی‌نفعان تأمین شود.
حیدری افزود: در نهایت تصمیم بر آن شد تا در امتداد نمایشگاه امسال از روز 28 اردیبهشت به مدت پنج روز، امکان فروش به صورت جداگانه فقط برای کتابفروشان مهیا شود و ضمن اختصاص یارانه‌ای جداگانه تا 10 میلیارد تومان برای آنها، فرصت خرید برای کسانی که یارانه خود را در نمایشگاه کتاب مصرف نکرده‌اند نیز از کتابفروشان فراهم شود و در عین حال هزینه ارسال این کتاب‌ها نیز توسط موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برای خریداران پرداخت شود، علاوه بر آن تصمیم گرفته شد که از کتابفروشان در طول سال در قالب‌های مختلف طرح‌های فصلی به شکل حضوری و مجازی، مناسبت‌های مختلف، حمایت شود.
وی ادامه داد: این امر به طور قطع باعث مشکلاتی در روند اجرا برای مجری نمایشگاه می‌شود؛ ولی باتوجه به نگاه معاونت فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص حمایت از همه صنوف نشر سعی می‌کنیم با استفاده از ظرفیت‌ها و توانایی‌ها این رویداد مهم را با کمترین مشکل برگزار کنیم تا بتوانیم خدمات خود را به‌صورت گسترده به کلیه هم‌وطنان خود در اقصی‌نقاط کشور ارائه کنیم.
قائم‌مقام نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افزود: امید است این شکل مشارکت ذی‌نفعان اصلی صنعت نشر موجب رضایتمندی هر دو گروه ناشران و کتابفروشان و بیش از آن، خشنودی علاقه‌مندان و خریداران کتاب را موجب شود و تجربه حاصل از آن در کنار همراهی و هم‌فکری اصحاب نشر و فعالان اصلی صنعت نشر در نمایشگاه کتاب سالهای آینده به کار آید.
حیدری تأکید کرد: با توجه به اینکه حمایت از حلقه‌های مختلف نشر از جمله وظایف معاونت امور فرهنگی است در طول سالهای گذشته تلاش شده است به اشکال مختلف در دولت‌های گذشته از صنوف مختلف نشر حمایت شود، یکی از این حلقه‌ها کتاب‌فروشی‌ها است که نقش به‌سزایی در ترویج کتاب‌خوانی، رونق اقتصاد نشر دارد و به همین دلیل معاونت امور فرهنگی در قالب‌های مختلف مانند طرح‌های فصلی، بازار کتاب، حضور در نمایشگاه کتاب از این صنف حمایت می‌کند. اما یکی از اقداماتی که در دو سال اخیر در حمایت از این صنف اتفاق افتاده حضور کتاب‌فروشی‌ها در بخش نمایشگاه مجازی است که این حضور با اعتراض ناشران سراسر کشور مواجه شد و هم در شکل اجرای نمایشگاه مشکلاتی را به وجود آورده است که باعث اختلاف دیدگاه‌های متعدد در این موضوع شد.
وی در پایان گفت: با توجه به اختلاف دیدگاه‌های زیادی که بین صنوف مختلف نشر در خصوص حضور کتابفروشان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران وجود داشت، این موضوع در شورای سیاستگذاری سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مطرح و پس از بحث‌وبررسی تصمیم گرفته شد که کتاب‌فروشی‌ها در نمایشگاه حضور نداشته باشند، ولی به اشکال مختلف از آنها در طول سال حمایت شود.
خبرگزاری تسنیم، امروز در گزارشی با عنوان «طرح جدید ارشاد برای کتابفروشان فرصتی برای حمایت یا رفع تکلیف؟» ضمن ارائه جزئیاتی از این طرح به ایرادات و نواقص آن نیز پرداخت.
به گزارش خبرگزاری مهر، ساعت فعالیت و خدمات رسانی تالارهای کتابخانه ملی ایران در ایام نوروز ۱۴۰۴ اعلام شد و تالارهای مطالعه (عمومی و تخصصی) در روزهای ۳۰ اسفند سال ۱۴۰۳ و یکم و دوم فروردین سال ۱۴۰۴ تعطیل است.
خدمات رسانی از سوم تا سیزدهم فروردین در دو بازه زمانی ۸ تا ۱۸ و ۱۸ تا ۲۴ انجام می‌شود.
همچنین در روز عید سعید فطر (۱۱ فروردین) خدمات‌رسانی از ساعت ۱۰ صبح آغاز می‌شود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، “یارا”، واحد کودک و نوجوان انتشارات حماسه یاران با عناوین جدیدی در سی‌وششمین دوره نمایشگاه کتاب تهران حاضر خواهد بود که از این جمله می‌توان به کتاب “چرا نمی‌ذارید برم جبهه”، روایتی از زندگی شهید مرحمت بابازاده اشاره کرد.
این کتاب که به‌قلم علی باباجانی نوشته شده، روایتگر زندگی بزرگ‌مرد کوچکی است که توانست علی‌رغم سن کم، در عملیات‌های مهم جنگ تحمیلی حضور یابد.
شهید مرحمت بالازاده از شهدای شاخص استان اردبیل است که برای رسیدن به جبهه، راه سختی را پشت‌سر گذاشت و توانست پس از دریافت نامهای از آیت‌الله خامنه‌ای، رئیس جمهور وقت کشور، علی‌رغم سن کم، راهی جبهه شود. در بخش‌هایی از این کتاب می‌خوانیم:
مرحمت با احتیاط جلو رفت، حواسش به همه‌جا بود، خود را از دید منورها پنهان می‌کرد، راحت می‌توانست پشت سنگ‌ها پنهان شود، دوید و خودش را به پل رساند، کوله‌پشتی‌اش را روی زمین گذاشت، نارنجکی را از کوله‌پشتی درآورد و ضامنش را کشید و به طرف راست اردوگاه انداخت.
صدای انفجار در نزدیکی سنگر دشمن پیچید، نارنجک دوم را به طرف چپ انداخت، نیروهای دشمن بدون آنکه بدانند از کدام طرف تیراندازی شده، از سنگر مثل مور و ملخ بیرون آمدند.
هرکدامشان فکر می‌کردند که حمله شده، فرمانده‌شان هم دستپاچه شده بود و نمی‌دانست چه‌کار کند، مرحمت با خیال راحت زیر پل پناه گرفته بود و ریزریز می‌خندید… .
“فرمانده سری در اورشلیم” عنوان دیگری از واحد یارا است که به‌قلم مصطفی رضایی با نگاهی به جبهه مقاومت و مبارزه با رژیم صهیونیستی نوشته شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، نمایشگاه «تقویم‌های رقومی» همزمان با ماه مبارک رمضان و فرارسیدن نوروز ۱۴۰۴ در سرسرای طبقه همکف کتابخانه و موزه ملی ملک گشایش یافت.
این نمایشگاه شامل ۱۶ اثر از نسخه‌های کهن موجود در کتابخانه و موزه ملی ملک در موضوع اعتدال گیری، کبیسه گیری، تقویم های شمسی و قمری و یک نسخه نوروزنامه است.
نمایشگاه تقویم‌های رقومی امروز یکشنبه ۲۶ اسفند در کتابخانه و موزه ملی ملک واقع در خیابان امام خمینی (ره)، خیابان سی تیر، خیابان یارجانی، خیابان ملل متحد (میدان مشق) برقرار خواهد بود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جمعی از شاعران کشور همزمان با فرارسیدن سالروز شهادت امام صادق(ع)، تازه‌ترین سروده‌های خود را به محضر مقدس ایشان تقدیم و بخشی از شکوه سیرت ایشان را روایت کردند. تعدادی از این سروده‌ها را می‌توانید در ادامه بخوانید:
افشین علا:
یا جعفر صادق! جهان را یاوری کن در شام تاریک ستم روشنگری کن
شد مهد دانش، زخمی تیغ تغافل در دامنت بیمار خود را بستری کن
بر ما که برگشتیم سوی جاهلیت ای وارث پیغمبران! پیغمبری کن
عمری به نام دین به کام کفر رفتیم مقصود مذهب را به ما یادآوری کن
جان جهانی را ز گمراهی رها ساز تنها نگویم شیعیان را سروری کن
از دین‌گریزان را به معنا رهنمون شو روحانیت را سوی رحمت رهبری کن
فتوا بده ای مرجع تقلید دل‌ها در اختلافات مراجع، داوری کن
آیات را در حوض کوثر شستشو ده یک‌بار دیگر حوزه‌ها را جعفری کن
احمد رفیعی:
ای صبح صادق چهره نیلی کن جهان سوخت در ماتم خورشید قلب آسمان سوخت
در داغ او دود از دل ابیات برخاست از شعله جان واژه‌ها وقت بیان سوخت
وقتی که لبخند بهار از شهر کوچید دار وندار باغ در دست خزان سوخت
وقتی ز کینه دشمنان در را شکستند با روضه مادر وجودش ناگهان سوخت
در شعله کین دید وقتی خانه‌اش را قلبش به یاد عمه قامت کمان سوخت
در کربلای دیگری از خنجر زهر در تشنگی جان امامی مهربان سوخت
در عصر عاشورای صادق در تب آه هستی دوباره از کران تا بیکران سوخت
شام غریبان امام صادق آمد در خیمه‌گاه دهر شمعی نیمه‌جان سوخت
جای چراغی که ندارد دربقیعش یک عمر دل‌های همه دلدادگان سوخت
***
محمدعلی یوسفی:
پیش از تو هیچ نسخه درمان نداشتیم راهی برای روضه رضوان نداشتیم
از خشکی گلو چه بگویم که بی شما نوشی برای جرعه ایمان نداشتیم
آقا رئیس مذهب رندان فقط نویی بی‌لطفتان که محفل رندان نداشتیم
گر حکمت و درایت و تدبیرتان نبود هرگز حدیث ناب فراوان نداشتیم
ما با شما به شوکت و عزت رسیده‌ایم بی یاری‌ات مسلّماً امکان نداشتیم
با شیوه و فنون تو جرأت گرفته‌ایم پیش از تو هیچ جرأت جولان نداشتیم
بی‌خطبه‌های زینب و سجاد و بی شما شور حسین و دیده گریان نداشتیم
گر همت و تلاش شما خاندان نبود شیعه که هیچ، نام مسلمان نداشتیم
منصور اگر به کام شما سم نکرده بود این‌گونه حال و روز پریشان نداشتیم
به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب تاریخ کامل ایران نوشته محمد رسولی تاریخدان و شاهنامه شناس که در اوایل سال رونمایی شد، با ویرایش جدید، توسط انتشارات سبزان به بازار نشر عرضه و در دسترس علاقمندان قرار گرفت.
رسولی نویسنده کتاب تاریخ کامل ایران، بر این باور بوده که شاهنامه سراسر تاریخ است و محتویات آن بیانگر وقایع راستین تاریخی. این کتاب نیز با همین رویکرد نگاشته شده و بخش‌های نخستین آن بر مبنای شاهنامه، اما با مبانی علم تاریخ، تدوین شده است. این نخستین کتاب درباره تاریخ ایران به شمار می‌رود که با چنین دیدگاهی تألیف شده است.
همچنین نویسنده برای اثبات تاریخی بودن محتویات شاهنامه و رد باورهای پیشینیان که بخش‌های مهمی از شاهنامه را افسانه می‌پنداشتند، از سایر علوم و دانش‌های پیشرفته در ایران عهد کهن که در شاهنامه اشاره شده، در این کتاب آورده است. از جمله تعریف ملت، ناسیونالیسم ایرانی، دولت- کشور، علوم پزشکی در ایران پیش از باستان و دیگر موارد.
کتاب تاریخ کامل ایران دارای ویژگی‌های خاص بوده و مطالب تاریخی آن، علاوه بر تازگی داشتن، با رویکرد ایران گرایانه و مبتنی بر منافع ملی نگارش شده که در عین بی‌طرفی، بیان راستین رویدادهای تاریخی در آن آمده است.
از دیگر ویژگی‌های این کتاب آن است که در انتها، خلاصه کل کتاب به زبان بسیار ساده برای نوجوانان نوشته شده است.
